رویدادهای هنری ماه (فروردین ۹۸)

فتح الله کیائیها

 

وینک او: زنی است تنها در آستانه فصلی سرد

"با خودم فکر می کنم نویسنده ای که هفتاد و سه سال سن در این دنیا زندگی کرده، چرا باید اینقدر بدبخت باشد که حتی نتواند یک خانه دوخوابه بخرد؟ چرا من نباید بتوانم یک خانه دوخوابه بخرم با این که کتابهایم در دنیا به بیست و پنج شش زبان مختلف ترجمه شده؟"

تو خود حدیث مفصل بخوان ازین مجمل گفتار شهرنوش پارسی پور، نویسنده سرشناس و صاحب نام کشور. واقع آن که پارسی پورِ فهرست پروپیمانی از کتابهای ستایش شده ای در کارنامه کاری خود دارد؛ "زنان بدون مردان" (۱۳۶۸) یکی از سرآمدان این فهرست است؛ اثری که در بسیاری لحظات به سورئالیسم پهلو می زند، اما هنر نویسنده آن که خیال را با واقعیات تاریخی اجتماعی ایران می آمیزد و از این رهگذر روایتی منحصر به فرد و پُرکشش ارایه می دهد: شرحی از مواجهه چند زن با قالبهای تنگ و محدودی که خانواده و جامعه بر آنان تحمیل می کند. او به معنای دقیق کلمات شهروند هزاره سوم است. به نقش و مسوولیت هر فرد انسانی در ساختن جامعه ای خوب تر باور دارد و بارها - از روزگار اعدام گلسرخی و دانشیان تا همین امروز - برای حفظ استقلال افکار و کلماتش موقعیتهای کاری و مالی بسیار را کنار گذاشته تا در روبرو شدن با خود آزاده و آسوده بماند.

این نویسنده تنها و گرفتار تنگناهای مالی می گوید: "رویاهای زیادی می بینم. بلیت لوتو می خرم به امید این که ببرم و بتوانم این آرزو را برآورده کنم. گفتم این رویایم را با شما در میان بگذارم. حدود چهارصد نفر این ویدیوهای مرا اینجا می بینند. یکی از رویاهایی که می بینم این است که اگر هر کدام از این چهارصد نفر هزار دلار به من بدهد، می شود چهارصد هزار دلار و من می توانم این خانه را بخرم. البته پررویی بسیار است که بگویم شما هر کدام هزار دلار به من بدهید، اما رویایش را که می توانم داشته باشم، این رویایی که بتوانم از این گرفتاری وحشتناک، از این شبنمی که به زندگی ام زده رهایی یابم."

و این حاصل یک عمر قلم زدن است ... دستمزد زنی استوار و ادیب در روزگاری که همزبانانش برای دیدن کنسرت خوانندگانی بی هنر و پر افاده سر و دست می شکنند و با گشاده دستی هر قیمتی را می پردازند.

دیگر چه می توان گفت یا نوشت از اینگونه هنرمندانی که خود را با بند تنبان هیچ صاحب قدرتی حلق آویز نکردند و به دعوت میهمانی هیچ صاحب قدرتی، لبیک نگفتند.

 

ادبیات

 

رونمایی کتاب اندیشه های مارکس در قرن بیست و یکم

"خانه فرهنگ ایران" در سوئد، "کانون اندیشه" کپنهاک در دانمارک و شرکت نشر "کتاب ارزان" در استکهلم به ترتیب در روزهای دوازده، سیزده و بیست هفتم آوریل رونمایی از کتاب "اندیشه های مارکس در قرن بیست و یکم" را با حضور علاقمندان به آثار این فیلسوف بزرگ برگزار کردند. این کتاب حاصل تلاش چندین ساله بهرام رحمانی است.

این کتاب تحقیقی و تطبیقی و تحلیلی در هفت فصل و ۳۸۳ صفحه در قطع وزیری توسط نشر "کتاب ارزان" در استکهلم چاپ و منتشر شده است.

"کانون پناهندگان سیاسی ایرانی" مستقر در برلین نیز در تاریخ چهارم ماه مه سال جاری از علاقمندان دعوت کرده است که در مراسم رونمایی از این کتاب که در محل این کانون برگزار می شود شرکت کنند.

 

توقف فروش کتابهای جوردن پیترسون در نیوزلند

"ویتکولز"، بزرگ ترین گروه کتابفروشی زنجیره ای در نیوزیلند، در اطلاعیه ای از حذف آثار "جوردن پیترسون" از فهرست خود خبر داد. این شرکت می نویسد: "با توجه به شواهد و مدارکی که پیش از حمله تروریستی در "کرایست چرچ"، در جریان آن و پس از آن در حال گردش بوده، تصمیم گرفته ایم کتابهای "جوردن پیترسون" را از قفسه کتابفروشیهای خود خارج کنیم."

در اطلاعیه "ویتکولز" همچنین آمده که به عنوان شرکتی که مسوولیت خود را در برابر جامعه بسیار جدی می گیرد، اشتباه می داند که در این زمان از این نویسنده حمایت کند.

جوردن پیترسون ، استاد روانشناسی در دانشگاه تورنتوی کانادا و نویسنده آثار پرفروشی چون "۱۲ قاعده برای زندگی" است.

او یک ماه پیش در سفری به نیوزیلند برای معرفی کتابهایش با یکی از طرفدارانش عکس گرفته که تی شرتی بر تن داشته با این نوشته "من اسلام هراسی مغرور هستم". حال این عکس در جریان مراسم سوگواری برای ۵۰ قربانی حمله های تروریستی ضداسلام به دو مسجد در کرایست چرچ نیوزیلند دست به دست در شبکه های اجتماعی می چرخد و به اشتراک گذاشته می شود.

به نوشته "نیویورک تایمز"، جوردن پیترسون در حال حاضر یکی از پرنفوذترین روشنفکران دنیای غرب است. ویدیوهای او در یوتیوب و نیز نوشته های او مورد علاقه میلیونها نفر است و راستگرایان کشورهای مختلف از جمله آمریکا به آثار او علاقه نشان می دهند.

 

موسیقی

 

احضار خواننده زن به جرم آوازخوانی

سهیلا گلستانی در صفحه شخصی اش در دنیای مجازی خبر از احضار مجددش به بازپرسی شعبه ۱۶ دادگاه عمومی اصفهان می دهد. جرم او "ارتکاب فعل حرام آوازخوانی در ملاء عام" است.

خانم گلستانی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی در این خصوص گفت که “یکی از دهها بار که احضار شدم به اتهام فعل حرام (آواز خواندن) در ملاء عام… اتهام به من برای خواندن آواز برای مردم ام و این احضاریه مربوط به پخش صدای من در فضای مجازی است. در چهار سال گذشته این زندگی من بوده. احضار شدم. رفتم، آمدم و دوباره دوباره … و عشق به خواندن همیشه بوده."

سهیلا گلستانی، خواننده زن ایرانی، متولد و ساکن اصفهان است. او از سال ۱۳۸۶ در ایران خوانندگی می کند و معلم موسیقی است. خانم گلستانی عضو پیوسته کانون خوانندگان سنتی ایران و دارای مدرک دکترای افتخاری موسیقی از دانشگاه "میکیموتوی" (Mikimotouniversity) ژاپن است.

در طی چهل سال حیات جمهوری اسلامی، هنرمندان زن از خوانندگی محروم شده و تعدادی از خوانندگان مرد نیز به دلیل کار با خوانندگان زن یا مشخص بودن صدای زن در کارهای شان ممنوع از فعالیت شده اند.

 

جایزه بنیاد آقاخان به شجریان

"بنیاد آقا خان" جایزه "خداوندگاری موسقی" را به محمدرضا شجریان اهدا کرد.

هیات داوران جشنواره جوایز موسیقی "بنیاد آقاخان" در بیانیه ای علت تقدیم این جایزه به او را "نقش آفرینی مستمر در غنی کردن میراث موسیقیایی بشر، استادی بی همتا در موسیقی و تاثیرگذاری اجتماعی به عنوان یک موسیقی دان و معلم در ایران و خارج از مرزهای این کشور" عنوان کرده است.

جشنواره جوایز موسیقی بنیاد آقاخان از ۲۹ تا ۳۱ مارس، ۹-۱۱ فروردین در لیسبون، پایتخت پرتغال، برگزار شد

هدف از اعطای جوایز موسیقی آقاخان، تقدیر از دستاوردهای هنرمندان در حفظ و احیای میراث موسیقیایی جهان اسلام است و سوی "بنیاد آقاخان"، وابسته به رهبر دینی شیعیان اسماعیلی، اعطا می شود.

در این جشنواره همچنین داریوش طلایی، نوازنده ایرانی تار و سه تار جایزه ویژه دریافت کرد. شاهو عندلیبی، نوازنده نی، آرش محافظ، نوازنده سنتور، رضا پرویززاده، نوازنده کمانچه و نسیم سیابی در رشته آواز، از دیگر دریافت کنندگان ایرانی جوایز موسیقی بنیاد آقاخان بودند.

 

نقاشی و عکس

 

خاموش ماندن، توهینی به حرمت و حیثیت انسانی است

تیتر بالا قسمتی از سخنان "آی وای وای"، هنرمند معترض چینی، است که در جریان گشایش نمایشگاهش در مکزیک بر زبان آورد. او یکی از آخرین آثار خود را به بزرگداشت ۴۳ دانشجویی اختصاص داده که در مکزیک ناپدید شدند. اثر او با کنار هم چیدن تعداد بیشماری قطعات پلاستیکی (لگو) رنگی آفریده شده که سیمای دانشجویان ناپدید شده را نشان می دهد.

این تابلو در قالب نمایشگاه "بازآفرینی خاطرات" عرضه شده است که روز شنبه (۱۳ آوریل) در موزه دانشگاهی شهر مکزیکو گشایش یافت و با مصاحبه های ویدیویی با بستگان قربانیان و همچنین کارمندان دولت و ماموران پلیس همراهی می شود.

آی وای وای با خلق این چیدمان بزرگ قصد دارد از فراموش شدن قربانیان خشونت جلوگیری کند. هنرمند ۶۱ ساله می گوید: "خاموش ماندن توهینی به حرمت و حیثیت انسانی است و می تواند باعث خشم و خشونت شود."

او افزود: "وقتی می شنویم که کسی مجروح شده، پسر همسایه مان به خانه برنگشته و پس از این همه سال دولت هنوز این قضیه را خاتمه نداده، به طبع ناراحت می شویم و از خود می پرسیم که ما در چه دنیایی زندگی می کنیم؟"

آی وای وای در میهن خود چین بارها به خاطر انتقاد از نابسامانیها به زندان افتاد. این هنرمند چینی تا سال ۲۰۱۵ ممنوع از خروج بود و پس از ترک چین، آلمان را به عنوان تبعیدگاه خود انتخاب کرد.

 

تصویر کودک گریان در مرز آمریکا و مکزیک، بهترین عکس سال

روز پنجشنبه بیست و دوم فروردین عکس کودکی گریان در نوار مرزی آمریکا و مکزیک برنده جایزه مسابقه جهانی عکس خبری، "ورلد پرس فوتو"، شد.

به نوشته وبسایت "ورلد پرس فوتو"، این عکس کودک گریان هندوراسی را نشان می دهد که کنار او مامور مرزبانی آمریکا در ایالت تگزاس در حال بازرسی بدنی مادرش است. این عکس را "جان مور"، عکاس "مووسسه عکاسی گتی"، دو روز پس از بازداشت این کودک در ۱۲ ژوئن سال گذشته گرفته است. نام این دختربچه "یانلا سنچز" و مادرش "ساندرا سنچز" اعلام شده.

این عکس تأثیری مهم در دامن زدن به بحثها درباره سیاستهای مهاجر ستیز دولت آمریکا و به ویژه جدا کردن کودکان از والدین آنها در نوار مرزی با مکزیک داشت. به گزارش اسوشیتدپرس، خشم افکار عمومی از سیاست جدا کردن فرزندان مهاجران از والدین شان به ویژه پس از چاپ این عکس بر روی جلد مجله "تایم" بالا گرفت.

جان مور در بیانیه ای که توسط برگزارکنندگان مسابقه عکس خبری منتشر شد گفته است: "به نظرم این عکس بسیاری را همچون من به شدت تحت تاثیر قرار داد، چون جلوه ای انسانی از یک ماجرای بزرگ تر است."

این عکس افزون بر دریافت جایزه "بهترین عکس خبری سال"، در رشته "تک عکس خبری" نیز جایزه اول را دریافت کرد. نزدیک به پنج هزار عکاس با بیش از ۷۸ هزار قطعه عکس در رقابتهای امسال شرکت داشتند.

 

عکاسی لزوما یک دروغ نیست اما حقیقت هم نیست

این جمله ای از "مارتین فرانک"، عکاس زن بلژیکی، است که در بدو ورود به نمایشگاه مرور آثارش "رتروسپکتیو" به چشم می خورد.

نمایشگاه عکس مارتین فرانک، این روزها در موزه "الیزه" در حاشیه دریاچه "لمان" در شهر لوزان سوییس در حال برگزاری است. در این نمایشگاه ۱۴۰ قطعه عکس سیاه و سفید از این هنرمند فقید به نمایش درآمده که نمایش عمومی برخی از آنها، برای اولین بار است. همچنین بخش عمده آثار این نمایشگاه، عکسهایی است که مارتین فرانک خود در زمان حیاتش آنها را انتخاب کرده بود.

مارتین می گوید: "از روز تولد تا لحظه مرگ، زندگی یک انقلاب بی وقفه است. هیچ چیز همیشگی نیست و سخت ترین کار، پذیرفتن تغییر خود است، تغییر اطراف خود، تغییر دیگران، و زیباترین واقعه، حرکت از خود برای شناخت خویش و عبور از خویشتن است."

در ۱۹۶۳، وقتی بیست و پنج ساله بود، کار عکاسی را در سفری به شرق همراه با "آریان منوشکین" آغاز کرد: "عکاسی به طور تصادفی در زندگی من پیدا شد. من ویزای چین گرفتم و پسرعمویم دوربین "لایکا" (Leica) خود را به من قرض داد و گفت که فرصت خوبی برای عکاسی است و باید برایش از چین عکس بیاورم. وقتی سفر طولانی به شرق را آغاز کردم، تصور نمی کردم که روزی عکاس شوم. من فقط به دنبال کشف جهان و کشف خودم بودم."

این عکاس در بیست و دوم نوامبر سال ۱۰۱۲در پاریس درگذشت.

 

آنجلا مرکل آثار امیل نولده را از اطاق کارش برداشت

تا همین اواخر دو تابلو از کارهای "امیل نولده"، نقاش آلمانی، دفتر صدراعظم آلمان، آنجلا مرکل، را مزین کرده بود. اکنون به خواست وی این دو تابلوی نقاشی، "باغ گل" (۱۹۱۵) و دیگری "موج شکنها" (۱۹۳۶) از دیوار برداشته شده است.

"امیل نولده" (۱۹۵۶ – ۱۸۶۷)، نقاشی نوگرا بود که گرایشهای ناسیونال سوسیالیستی داشت، هر چند که رژیم نازی به کارهای او انگ "هنر منحط" زده بود.

دفتر مرکل تأیید کرده است که این دو تابلو برای همیشه به "بنیاد فرهنگی پروس" که صاحب اصلی آنهاست، بازگردانده شده است. خانم مرکل تصمیم گرفته است که به جای آنها دو تابلوی دیگر به روی دیوار نصب شود.

امیل نولده بی گمان نقاشی بزرگ بود و از پیشاهنگان نقاشی اکسپرسیونیسم در آلمان شناخته می شود، همزمان او یک نژادپرست بود و از جوانی به ناسیونالیسم افراطی گرایش داشت.

پیش از این برخی از منتقدان حضور کارهای امیل نولده در دفتر کار صدراعظم آلمان را ناشایست دانسته بودند.

 

سینما

 

متولد اوین به فستیوال بین المللی فیلم زنان دورتموند/کلن راه یافت

مستند "متولد اوین"، ساخته مریم زارع، بازیگر ایرانی تبار آلمانی، به معتبرترین جشنوارهجهانی فیلم زنان در اروپا، فستیوال بین المللی فیلم زنان سینماگر دورتموند/ کلن که امسال سی و ششمین دوره خود را برگزار می کند، راه یافته است.

"متولد اوین"، نخستین نمایش خود را در شصت و نهمین دوره فستیوال بین المللی برلین (برلیناله) ۲۰۱۹ تجربه کرد و جایزهویژهبخش "چشم اندازهای فیلم آلمان" را نیز از آن خود ساخت.

مریم زارع در فیلم "متولد اوین" می کوشد به چند و چون تولد خود در 36 سال پیش در زندان اوین تهران پی ببرد. این مستند همزمان کاوشی است کنجکاوی برانگیز در جهان تاریک پیش از تولد سینماگر در زندان اوین در سالهای دهه شصت. در این سالها مادر مریم، نرگس که باردار بوده، به اتهام فعالیت با گروههای مخالف حکومت نوپای جمهوری اسلامی دستگیر می شود و پس از چند ماه اولین دختر خود را در زندان به دنیا می آورد. این دختر که در دو سالگی به آلمان مهاجرت کرده و از رویارویی با واقعیتها، هرچند آزاردهنده و دردناک نمی هراسد، در همه صحنه های فیلم یا حضور دارد یا خارج از صحنه، رخداده ها را با لحنی طنزآلود شرح می دهد و تاویل می کند.

مریم زارع که ابتدا در ۱۲ سالگی و به طور تصادفی از تولد خود در زندان با خبر شده، تا پیش از ساختن فیلم از طرح این موضوع در خانواده واهمه داشته است. به گفته کارگردان "فقط ترس از پرسیدن نبود، این هم بود که وقتی آدم به واقعیت هولناک آنچه بر سر پدر و مادرش آمده، پی می برد، آیا بعدا می تواند با این آگاهی زندگی کند".

 

 (منابع: جنگ خبر، رادیو فردا، دویچه وله، جام جم آنلاین، هرانا، بی بی سی).

 

منبع: نبرد خلق شماره ۴۱۱- یکشنبه اول اردیبهشت ۱۳۹۸ - ۲۱ آوریل ۲۰۱۹

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول