رویدادهای هنری خرداد ۱۳۹۸

فتح الله کیائیها

 

چگونه یک هنرمند بر قدرت است؟

اگر آثار یک هنرمند انعکاسی از زندگی توده مردم و جامعه فرو دست و سرخورده نباشد و آثارش تاملات و غم و شادیهای درونیش از زندگی پرجوش و خروش اطرافش را بازتاب ندهد، بی گمان یک تاجر هنری است که می خواهد به هر طریق ممکن سودجویی و کسب خود را دنبال کند، که البته این هم در دنیای تجاری امروز، شغلی است و غیر قابل سرزنش.

اما هر زمان که این هنرمند تاجر برای سود جویی بیشتر دست به دامن سرکوبگران و غارتگران عامه مردم می شود، به ناچار بایستی که در معرض قضاوت بیرحم همان جامعه ای که او را در خود پرورش داده قرار گیرد. البته این قضاوت در مورد هر دو گروه از هنرمندان صورت می گیرد، اما با این تفاوت عمده که اولی را ارباب قدرت برای مدح و سلام و صلوات بارعامی می دهند و لقمه نانی، در حالی که در مواجه با دومی یعنی همان هنرمند خلق، چنان به تناقضی آشکار در رفتار و کردار می افتند که برای کسب وجهه مردم و آبرو، کتابش را بدست گرفته و ژست فکورانه می گیرند و از آن طرف، هم صنفان او را به جرم جستجو و کنکاش در آثار و احوالش به بند می کشند.

این تناقض نشان دهنده درستی حرف شاملوست که می گوید: "هنرمند بایستی نه با قدرت، که بر قدرت باشد."

اگر رفتار متناقض خامنه ای در نمایشگاه کتاب و دستگیری سه نویسنده و اهل قلم را توسط مزدورانش مد نظر داشته باشیم، زبونی میهمانان افطاری او و قدرت و توانایی اهل قلمِ در خدمت خلق را به عینه مشاهده خواهیم کرد.

 

سینما

 

همکاری بهمن قبادی با راجر واترز

بهمن قبادی فیلمبرداری فیلم جدیدی را با تهیه کنندگی "راجر واترز" به پایان رساند. این فیلم سینمایی به تهیه کنندگی راجرز واترز، بنیانگذار گروه موسیقی "پینک فلوید"، ساخته شده است.

امیر آقایی بازیگر ایرانی این فیلم است و تعدادی از عوامل پشت صحنه از جمله حسین جعفریان و بهمن اردلان هم ایرانی هستند. راجر واترز چند روزی در پشت صحنه این فیلم کنار عوامل حضور داشت. با توجه به حضور راجر واترز پیش بینی می شود فیلم تازه بهمن قبادی بار دیگر درباره موسیقی باشد.

او همچنین سابقه ساخت فیلمهای "زمانی برای مستی اسبها" و "لاکپشتها هم پرواز می کنند" را در کارنامه هنری اش دارد.

 

بلند اقبالی سینمای آسیا در جشنواره ی کن

برای دومین سال پیاپی فیلمی از آسیا نخل طلای مهمترین جشنواره سینمایی اروپا را از آن خود کرد: "انگل" به کارگردانی "بونگ جون هو" که یک درام اجتماعی درباره فاصله طبقاتی است.

سال گذشته فیلم "دزدان فروشگاه" ساخته "هیروکازو کورئیدا"، کارگردان ژاپنی، جایزه نخل طلای کن را کسب کرده بود. این فیلم هم یک درام اجتماعی درباره زندگی تهیدستان جامعه بود.

بونگ جون هون نخستین بار در سال ۲۰۱۷ با فیلم "اوکجا" در کن توجه سینما دوستان را برانگیخت. فیلم تازه او "انگل" درباره یک خانواده چهار نفره است که در تهیدستی زندگی می کنند و در خدمت یک خانواده متمول قرار می گیرند و به این ترتیب قبل از آنکه به جنوب مهاجرت کنند، به زندگی پولدارها راه پیدا می کنند.

جایزه بزرگ جشنواره کن ۲۰۱۹ به "Atlantics" به کارگردانی "ماتی دیوپ" تولید مشترک فرانسه و سنگال اهدا شد. این فیلم درباره زنی جوان در داکار مرکز سنگال است که مردی که دلبسته اوست به امید یافتن فرصتی برای زندگی بهتر با قایق به اروپا مهاجرت می کند. دیوپ، کارگردان سنگالی-فرانسوی، اولین زن آفریقایی تبار است که در تاریخ جشنواره کن در بخش مسابقه حضور داشت. او همچنین یکی از چهار کارگردان زن حاضر در بخش مسابقه این دوره جشنواره بود.

"آنتونیو باندراس"، بازیگر سرشناس اسپانیایی، به خاطر نقش آفرینی در فیلم "رنج و افتخار" ساخته "پدرو آلمودوار" جایزه بهترین بازیگر مرد را برد و "امیلی بیچام"، بازیگر بریتانیایی، برای بازی در فیلم آینده گرایانه "جو کوچک" به کارگردانی "جسیکا هاوزنر" برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد.

"الخاندرو گونسالس اینیاریتو"، کارگردان سرشناس، ریاست هیات داوران این دوره از جشنواره فیلم کن را به عهده داشت.

 

اعتراض به اهدای جایزه کن به آلن دلون

"او نژادپرست، دگرباش هراس و زن ستیز است"، اینها از جمله اتهاماتی است که فمنیستها در اعتراض به حضور آلن دلون در جشنواره کن بر او روا داشتند.

در جریان جشنواره کن ۲۰۱۹ از آلن دلون، بازیگر سرشناس فرانسوی، تقدیر به عمل آمد؛ مساله ای که با جنجال و اعتراضهمراه شد. "ساند ون روی"، بازیگر بلژیکی-هلندی، با جمله "خشونت را علیه زنان متوقف کنید" که روی بدنش خالکوبی کرده بود، اعتراض خود را روی فروش قرمز جشنواره به اعطای این جایزه نشان داد.

"آلن دلون" پیشتر در مصاحبه ای گفته بود که یک مرد باید حق سیلی زدن به صورت یک زن را داشته باشد. او اما بعدا گفته بود: "من گفتم باید حق سیلی زدن به یک زن را داشت. بله! و باید اضافه کنم که من بیشتر از زنان سیلی خورده ام. من هرگز یک زن را در طول زندگی ام مورد آزار و اذیت قرار نداده ام. من بیشتر از جانب زنان آزار دیده ام".

همچنین، او پیشتر همصدا با "مارین لوپن"، رهبر "جبهه ملی فرانسه"، جریان راست افراطی در آن کشور، علیه مهاجران اظهاراتی را مطرح کرده بود در حالی که بعدا گفت که حامی آن حزب نیست.

تصمیم جشنواره کن برای تجلیل از این بازیگر ۸۳ ساله در خارج از فرانسه نیز مخالفانی داشت و در آمریکا یک درخواست آنلاین با بیش از ۲۵ هزار امضا بر این اساس جمع آوری شد. "ملیسا سیلورستاین"، بنیانگذار "زنان و هالیوود"، در این باره گفت: "قدردانی از فردی که تایید کرده زنانی را کتک زده و از راست افراطی در حوزه سیاست دفاع می کند، مایه ناامیدی است."

 

ادبیات

 

کتاب جدید منتقد کاخ سفید به بازار می آید

تازه ترین کتاب "مایکل وولف" زیر نام "محاصره" به زودی منتشر می شود. او که پیش از این سابقه انتشار کتاب جنجالی "آتش و خشم" را در کارنامه خود دارد، این بار هم همچون گذشته به سراغ دونالد ترامپ رفته و نوک پیکان حمله اش را رو به سوی کاخ سفید و سیاستهای دمدمی مزاجانه و خالی از نظم ساکنان فعلی آن گرفته است. شرکت انتشارات "هنری هولت" آمریکا کتاب جدید را منتشر خواهد کرد.

آقای وولف برای نگارش کتاب "محاصره" با بیش از ۱۵۰ منبع گفت وگو کرده، اما ناشر نگفته است آیا این منابع از مقامات کنونی دولت هستند یا نه؟

تمرکز این کتاب بیشتر گرد تحقیقات "رابرت مالر"، بازرس ویژه دخالت مسکو در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ آمریکا، و احتمال تبانی کمپین انتخاباتی ترامپ با روسیه است. شایان ذکر است که کتاب قبلی این نویسنده با نام آتش و خشم با شمارگانی میلیونی به فروش رسیده است .

 

تیغ سانسور بر گلوی دستفروشان کتاب 

ایلنا در خبری کوتاه از ممنوعیت بساط کتاب در پیاده روی های خیابان انقلاب گزارش می دهد و گویا که قرار است کاخ نوستالژی کتاب و کتابخوانها ویرانه شود.

پاسدار رحیمی، رِییس پلیس پایتخت، اعلام کرد طرح پاکسازی و ساماندهی معبر حدفاصل خیابان انقلاب تا چهار راه ولیعصر را با همکاری اکیپ انضباط شهری به اجرا گذاشته است. وی در توجیه این هجوم مدعی شد: "صنف کتابفروشان و ناشران خواستار جمع آوری فروشندگان کتابهای مبتذل، ممنوعه و چاپهای غیرمجاز شد."

اما بساط فروشان کتاب می گویند که از پیش از عید به آنها تذکر داده اند که نباید کتابهایی مانند "بیشعوری"، "چهار اثر از فلورانس اسکاول شین"، "دنیای سوفی" و بسیاری کتابهای دیگر را بفروشند، اما آرام آرام محدودیتها بیشتر شده و وضع به اینجا رسیده است.

تاریخ حضور بساط فروشان در این منطقه به پیش از انقلاب بازمی گردد که به نوعی نوستالژی کتاب خوانی و کتابفروشی شده است و خالی وجودش بی تردید از همان اندک گرمی بازار کتاب خواهد کاست.

 

بیانیه ۹۰۰ نویسنده در اعتراض به آزادی کشی دولت ام القرا

بیش از ۹۰۰ نویسنده، مترجم و شاعر در نامه ای به مقامهای جمهوری اسلامی حکم ناعادلانه علیه سه عضو کانون نویسندگان را "ناروا و آزادی کُش" و "لطمه ای گران به حقوق اساسی فرد فرد ملت ایران" خواندند.

در این بیانیه از همه مراجع قضایی و اجرایی کشور خواسته شده که فورا و بی قید و شرط از این سه نفر رفع اتهام شود.

بنا به ابلاغیه شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب، رضا خندان (مهابادی)، بکتاش آبتین و کیوان باژن به اتهام "تبلیغ علیه نظام و اقدام علیه امنیت کشور" هر یک به شش سال زندان محکوم شده اند.

این ۹۰۰ نویسنده تاکید کردند که این سه نفر "در حقیقت تنها به جرم ابراز عقیده و بیان نظرات خود محاکمه شده اند". امضاکنندگان این بیانیه همچنین اعتراض صریح خویش را نسبت به "رویه های نامنصفانه دستگاه قضایی و برخوردهای امنیتی با اهل قلم و نویسندگان" اعلام کردند.

کانون نویسندگان ایران اعلام کرده که این نویسندگان تنها به دلیل عضویت در کانون و گردآوری اسناد و مدارک فعالیتهای پنجاه سالهکانون در قالب کتابی منتشر نشده و نیز حضور بر سر مزار نویسندگانی چون احمد شاملو، محمد مختاری و جعفر پوینده به زندان محکوم شده اند.

انجمن جهانی قلم نیز در بیانیه ای نگرانی عمیق خود را از این حکم اعلام و تاکید کرده که اتهامهای وارد شده به این سه نویسنده نقض آشکار حق آزادی بیان است.

"ربکا شارکی"، مدیر کارزارها و ارتباطهای انجمن جهانی قلم، در این باره چنین گفت: "ما با همکاران ایرانی خود که به سبب نوشته ها و فعالیت مسالمت آمیزشان در معرض اتهام قرار گرفته ‌‌اند اعلام همبستگی می کنیم و از مقامهای دولت ایران می خواهیم تمام اتهامهای وارد شده به این نویسندگان را لغو کنند و به حق آنان برای آزادی بیان احترام بگذارند."

 

نویسنده عمانی برنده جایزه ادبی من بوکر شد

"جوخه الحارثی"، ماه گذشته به اولین نویسنده عرب تبدیل شد که جایزه ادبی بوکر بین المللی را با کتاب "اجرام آسمانی" به دست آورد. موضوع این کتاب در باره تغییرات دوران پسااستعماری عمان است.

کتاب اجرام آسمانی با نام عربی "سيدات القمر" که از هنگام انتشار مورد تحسین قرار گرفته، در باره زندگی سه خواهر و خانواده هایشان و تغییرات اجتماعی در عمان است. ماجراهای کتاب در روستای "العوافی" عمان می گذرد. سه خواهر به نامهای "مایا" که پس از یک دل شکستگی با عبدالله ازدواج می کند، "اسما" که از سر مسوولیت ازدواج می کند و "خوله" که پیشنهادهای ازدواج را رد کرده و منتظر بازگشت دلبندش از مهاجرت به کانادا است، شخصیتهای اصلی کتاب هستند.

این سه خواهر شاهد تحولات اجتماعی عمان می شوند که از کشوری سنتی که داشتن برده در آن رایج بود، به کشوری امروزین با پیچیدگیهای خاص همراه با آن تغییر می یابد.

شایان ذکر است که در کشور عمان تا پنجاه سال قبل برده داری رواج داشت و خانم الحارثی می گوید ادبیات بهترین محل برای پرداختن به چنین مساله ای است.

جوخه الحارثی ۴۰ سال دارد و پیشتر از او دو مجموعه داستان کوتاه، یک کتاب کودکان و سه داستان (همگی به عربی) منتشر شده بود. داستانهای کوتاه او به انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، کره ای و صربی ترجمه شده اند. او در دانشگاه ادینبورگ شعر کلاسیک عربی خوانده و اکنون در "دانشگاه سلطان قابوس" در مسقط درس می دهد.

جایزه ۶۳ هزار دلاری من بوکر به طور مساوی میان او و "مریلین بوث"، مترجم کتاب، تقسیم می شود. این جایزه سالانه به یک کتاب که به زبان انگلیسی ترجمه شده باشد، اهدا می شود.

 

کارزار افغانها و ایرانیها برای زبان فارسی در آمازون

آمازون یک شرکت عظیم فناوری چندملیتی است که در کنار دیگر فعالیتها به انتشار کتاب به دو صورت کاغذی و الکترونیکی هم مشغول است و نویسندگان و ناشران می توانند آثار خود را از طریق آن به طور مستقیم و بی هیچ نظارت محتوایی و سانسور به دست خوانندگان برسانند. آمازون پس از ادغام شرکتهای "کرییت اسپی" و "نشر مستقیم کیندل" از نوامبر ۲۰۱۸ در عمل امکان نشر کتابهای فارسی زبان در سامانه "چاپ بر اساس تقاضا" را از خدمات نشر خود حذف کرد.

از آن تاریخ، زبان فارسی در فهرست زبانهایی که کیندل از آنها پشتیبانی می کند وجود ندارد و در نتیجه نشر کتاب به زبان فارسی به روش "چاپ بر اساس تقاضا" در آمازون در عمل امکان ناپذیر شده است.

این اقدام آمازون به واکنش گروهی از نویسندگان ایرانی و افغان مقیم اروپا و آمریکا در قالب راه اندازی کارزاری منجر شده است تا از شرکت آمازون بخواهند زبان فارسی را در خدمات انتشار کتابش به رسمیت بشناسد.

تا کنون نزدیک به شانزده هزار نفر تا کنون نامه درخواست از آمازون برای افزودن زبان فارسی به سامانه انتشارات کیندل را امضا کرده اند.

 

جشنواره شعر افغان در تبعید

اواسط خرداد ماه و بنا به دعوت "انجمن صلصال" نزدیک به سی تن از شاعران زن و مرد افغان در شهر "اوپسالا" در کشور سوئد گرد آمدند تا شبی پر شکوه از شعر افغان را برای حاضران رقم زنند.

نخستین جشنواره شعر صلصال سال گذشته در شهر اوپسالا در سوئد برگزار شد. مسوولان انجمن صلصال می گویند همه ساله به گردهم آوردن شاعران افغان خارج از افغانستان زیر سقف واحدی خواهند پرداخت تا شاعران بتوانند همدیگر را ببینند و با آثار همدیگر آشنا شوند.

شریف سعیدی که مجری بخشی از برنامه شعرخوانی بود، در مورد تنوع دیدگاه های انعکاس یافته در اشعار جشنواره گفت: "بیان آزادانه دیدگاه های زنان شاعر ما در غرب توجهمخاطبان جشنواره را بیشتر جلب کرد، البته در داخل افغانستان هم مدتهاست شعر زن منادی ارزشهای انسانی شده است، اما چون در غرب نگرانی از ناحیه سانسور و بیم مواجهه با پیامدهای ناگوار ناشی از بیان دیدگاه ‌‍‌ها وجود ندارد، شاعران زن موقعیت بهتری دارند تا از مسایلی که برایشان مهمتر است و می تواند موضوع شعر قرار بگیرد، سخن بگویند."

وی افزود: "در این دوره از جشنواره هم شعرهای خوبی از شاعران زن داشتیم که نشان می داد آنها نگرانی موجهی در مورد مسایل مرتبط با زنان دارند. تنوع در فرم و قالبها و تلفیق بین شعر غرب و بسترسازی جدید برای شعر پارسی با فضا و فکر اروپایی وآمیختن مسایل دنیای مدرن با جهان شعر پارسی در این جشنواره قابل درک بود."

 

موزیکال، موزیک

 

برای نخستین بار یک بازیگر روی صندلی چرخدار جایزه "تونی" را دریافت کرد 

"الی استروکر" در هفتاد و سومین مراسم اهدای جایزه سالانه تونی تاریخساز شد. بازیگر پیشین سریال "گلی پراجکت"، در این مراسم که روز یکشنبه ۱۹ خرداد برگزار شد، جایزه بهترین بازیگر زن در نسخه احیا شده تئاتر موزیکال "اوکلاهما»" را دریافت کرد.

خانم استروکر اولین بازیگر روی صندلی چرخدار است که تا کنون برنده یا حتی نامزد جایزه تونی شده است. این بازیگر ۳۱ ساله که هنگام دریافت جایزه اش با استقبال گرم حضار روبرو شد، گفت: "این جایزه برای هر بچه ای است که این مراسم را تماشا می کند و دچار یک ناتوانایی است؛ بچه ای که محدودیت دارد، با چالش روبرو است و در انتظار دیدن خودش در چنین مکانی بوده است. اکنون هستی!"

در ابتدای مراسم، خانم استروکر با اجرای ترانه "آی کنت سِی نو" قطعه ای از موزیکال، حاضرین را دلشاد کرد. این ترانه نیز نامزد جایزه بهترین نسخه احیا شده موزیکال شده بود.

خانم استروکر وقتی تنها دو ساله بود، در اثر تصادف اتومبیل از سینه به پایین فلج شد. او در سال ۲۰۱۵ برای اولین بار در نمایش برادوی "دف وست" بر روی صحنه تئاتر ظاهر شد. او اولین بازیگری بود که در صندلی چرخدار در برادوی درخشید.

 

بازگشت "توسکا" به پاریس

اپرای توسکا اثر پوچینی با نمایش چهار مرگ در سه ساعت یکی از مجذوب کننده ترین نمایشهای جنایی تاریخ اپراست. و حالا این شاهکار نفس گیر پوچینی که بر اثر نمایشنامه ای به همین نام از "ویکتورین ساردو" تهیه شده، به اپرای باستی پاریس باز گشته است.

"مارتینا سرافین" در نقش "فلوریا توسکا"، خواننده مشهور، ظاهر می شود و "مارچلو پوئنته" نیز نقش "کاوارادوسی"، عاشق پرشور او را ایفا می کند.

مارتینا می گوید: "پوچینی واقعا از زمانه خودش جلو بود، به این دلیل که او با موضوع احساسات به شکلی شگفت انگیز برخورد می کند."

وی می افزاید: "لحظاتی خاص هست، مثلا آنجا که اسکارپیا می گوید "درها را باز کنید" تا بتواند صدای معشوقش را که دارند او را شکنجه می کنند بشنود و بعد ارکستر شروع میکند."

"دان اتینگر"، تنظیم کننده آهنگهای این اجرا، می گوید: "پوچینی سلطان "وریسمو" است، یعنی امر واقعی در هنر. او درباره آدمهای واقعی، فضاهای واقعی و فرهنگهای واقعی می نویسد."

مارچلو پوئنته که نقش عاشق توسکا را بازی می کند نیز معتقد است بسیاری از احساسات بشری در موقعیتهای دراماتیک این اپرا گنجانده شده است. او می گوید:"ماجراجویی، شور و اشتیاق، سیاست، حسد، دسیسه چینی و شکنجه و قتل همه در کار است تا احساسات انسانی را نشان دهد."

 

 (منابع: یورونیوز، بی بی سی، ایسنا، رادیوفردا، آفتاب نیوز، هافینگتون پست، بهارنیوز)

 

     

منبع: نبرد خلق شماره ۴۱۳، شنبه اول تیر ۱۳۹۸ ـ ۲۲ ژوئن ۱۰۱۹

 بازگشت به نبردخلق

بازگشت به صفحه اول