|
فتح الله کیاییها
حکم زندان سه عضو کانون نویسندگان ایران، اجرا شد پنجم مهر ماه، رضا خندان (مهابادی) و بکتاش آبتین، دو عضو هیات دبیران کانون نویسندگان ایران، و کیوان باژن، عضو پیشین هیات دبیران، جهت اجرای حکم به زندان اوین رفتند و همان جا به داخل زندان منتقل شدند. خبر به اندازه کافی متاثرکننده است. کانون نویسندگان ایران در یادداشت کوتاهی شرح ماجرا را داده است و در آن به مراجعه خود نویسندگان و اجرای حکم اشاره شده است. «این سه نویسنده پیش تر در تاریخ یکم تیر ماه سال جاری به شعبه یک اجرای احکام احضار شده بودند، اما به علت شیوع بیماری کرونا، اجرای حکم آنها تا تاریخ پنجم مهر به تعویق افتاد. در تاریخ فوق این سه نویسنده در دایره اجرای احکام حضور یافتند و در نهایت حوالی ساعت سه بعد از ظهر به زندان اوین منتقل شدند. رضا خندان (مهابادی)، بکتاش آبتین و کیوان باژن اردیبهشت ۱۳۹۸ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی مقیسه محاکمه، و هر یک به شش سال زندان محکوم شدند. چندی بعد دادگاه تجدید نظر حکم بدوی رضا خندان (مهابادی ) و بکتاش آبتین را تأیید کرد و حکم کیوان باژن به سه سال و شش ماه تبدیل شد. این سه نویسنده مجموعا به پانزده سال و شش ماه زندان محکوم شده‌اند.» گفتنی است که جمعی از اعضای کانون نویسندگان ایران و تعدادی از شاعران و نویسندگان مستقل از ساعت نه و نیم صبح روز 5 مهر در اعتراض به اجرای حکم سه نویسنده در مقابل زندان اوین جمع شدند و تا لحظه بدرقه آنان در آنجا حضور داشتند.
لوئیس گلوک برنده جایزه نوبل ادبی آکادمی نوبل پنجشنبه ۸ اکتبر/۱۷ مهر اعلام کرد جایزه نوبل ادبی به لوئیس گلوک، شاعر آمریکایی تعلق می‌گیرد. دبیر آکادمی نوبل گفت گلوک برای «زبان مستقل خود که برای موجودیت انسان و فردیت او بیانی زیبا و دقیق و قابل درک برای همه مردم جهان یافته» این جایزه را دریافت می‌کند. دور از انتظار نبود که در سال جاری نوبل ادبی به یک نویسنده یا شاعر زن از آمریکا تعلق بگیرد. لوئیس گلوک در سال ۱۹۴۳ در نیویورک متولد شد و در کمبریج، ماساچوست زندگی می‌کند. او علاوه بر فعالیت ادبی، به عنوان استاد زبان انگلیسی در دانشگاه ییل کار می‌کند. از او تاکنون ۱۲ مجموعه شعر و چندین مقاله درباره شعر منتشر شده است. مهمترین درونمایه اشعار او خانواده و کودکی و چالش با والدین است. «شب پاکدامن و وفادار» برنده جایزه شعر کتاب ملی سال ۲۰۱۴ شد. همچنین با «هفت سالگی» و «ویتانوا» جایزه شعر بینگهام نشریه کتاب بوستون و جایزه شعر کتاب نیویورکر را از آن خود کرد. علاوه بر کودکی، طبیعت هم از مهمترین درونمایه‌های اشعار لوئیس گلوک است. در مجموعه «جنگل آیریس» (۲۰۰۸ ) گلها و برف به سخن در می‌آیند. «مرغزارها» (۱۹۹۶) و «زنبق وحشی» (۱۹۹۲) او جایزه پولیتزر و جایزه ویلیام کارلوس ویلیامز انجمن شعر آمریکا را دریافت کرده است.
تیغ توقیف بر گردن خودی های ولایت «باغ تلو» توقیف شد چند روز پیش، رسانه های ایران از توقیف مجدد رمان «باغ تلو» نوشته مجید قیصری، چهار ماه پس از انتشار آن خبر دادند. قیصری از شاگردان مرتضی سرهنگی، بنیانگذار دفتر ادبیات مقاومت حوزه هنری است که آثار متعددی را در حوزه ادبیات جنگ ایران و عراق نوشته است. رمان «باغ تلو» که شخصیت اصلی آن دختری به نام «مرضیه سیستانی» است، در سال ۱۳۸۵، در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد منتشر شده بود که بلافاصله توقیف شد. قیصری به خبرگزاری ایسنا گفت: «مرضیه هم در جنگ اسیر شد هم در داستان.» این نویسنده نزدیک به حکومت که قاسم سلیمانی را با «مختار ثقفی» مقایسه کرده، درباره چگونگی توقیف دوباره رمانش گفت: «چند وقت پیش ناشرم می‌خواست یک‌سری کتاب را برای فروش به نهاد کتابخانه های عمومی کشور معرفی کند، با مراجعه به سایت متوجه شده بود که این کتاب بدون هیچ توضیح خاصی توقیف شده است. آن طور که رهبر ام القرا در سخنرانی اخیر خود بر «حمایت» از ادبیات جنگ ایران و عراق تاکید کرده، حکومت ایران قصد دارد از ادبیات جنگ، به عنوان ابزاری برای پیشبرد نفوذ خود حتی فراتر از مرزهای ایران استفاده کند. اما آنچه در عمل در چهل سال اخیر اتفاق افتاده، تولید یک نوع ادبیات کلیشه ای به نام «ادبیات دفاع مقدس» از سوی دستگاه‌های مختلف حکومتی و همچنین اعمال سانسور بیشتر بر آثار غیرسازگار با معیارهای حکومتی بوده است و طنز روزگار در این است که تیغ بران و دو لبه سانسور و توقیف گاهی گلوی خودیهای حکومت را نیز می بُرد.
نمایشگاه کتاب فرانکفورت زیر سایه سیاه کرونا کرونا نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت را به اضطرار کشانده است، اضطرار دیجیتالی شدن و صرف نظر کردن اجباری از حضور واقعی اهل فن و علاقه مندان به کتاب که به نمایشگاه معنا می بخشیده است. برگزاری اجباری دیجیتال نمایشگاه بدون پیامد تلقی نمی‌شود. حدود سیصد هزار نفری از اهل فن، از نویسنده و ناشر و مترجم و کارشناسان حقوق تألیف و ترجمه گرفته تا خبرنگاران رسانه ها و صاحبان کتابفروشیهای خرد و تا خوانندگان پر و پاقرص و کنجکاو کتاب هر سال در نمایشگاه بزرگ کتاب فرانکفورت حاضر می‌شدند. شاید بسیاری از آنها هم معمولاً قرص و دارویی در کیف و جیبشان بود که اگر از فشردگی برنامه ها و شب‌زنده‌داریهای جنبی نمایشگاه عارضه و سردردی گرفتند، دوا و درمانی عاجل را رقم بزنند و چیزی از نمایشگاه و برنامه های جنبی آن را از دست ندهند. امسال اما کرونا رهزن همه این نمادها و نمایشها شده است. پنج ماه پیش که در اروپا امیدی بود که بحران ناشی از کرونا زیاد دوام نیاورد ۷۵۰ متقاضی غرفه از ۴۰ کشور به حضور در نمایشگاه ابراز تمایل کرده بودند. مسئولان نمایشگاه هم دلشان خوش بود که با همین رقم که یک دهم غرفه های سال پیش نمایشگاه از ۱۰۴ کشور بود به کرونا اعلام می‌کنند که سپر نیانداخته‌اند و نمایشگاه زنده خواهد ماند. اسم نمایشگاه امسال را هم گذاشته اند نسخه ویژه (Special Edition) و زیر شعار «نشانه هایی از امید» (Signals of Hope) برگزار می شود که کنایتی است از امیدواری به غلبه بر کرونا. این «نسخه ویژه» تلفیقی است از شماری از کتابخوانی نویسندگان در گوشه و کنار شهر که با رعایت پروتکلهای کرونایی برگزار می شود و بعضاً به صورت زنده پخش می شوند با پلاتفرمی در اینترنت که نماد مجازی نمایشگاه است، با ۴۳۰۰ غرفه مجازی از ۱۰۳ کشور و شماری از گفت و گوها و برنامه های بدون تماشاچی درون نمایشگاه را در آن می توان دید.
معرفی «رند شیراز» به آلمانی زبانها ناصر کنعانی کتابی جامع در باره زندگی شخصی حافظ، جایگاه ادبی و اشعار او و نیز خاستگاه اجتماعی شاعر پرآوازه ایرانی به زبان آلمانی منتشر کرده است. جالب اینکه تمامی منابع کتاب غیرایرانی هستند. او که پرفسور فیزیک و سنتورنوازی چیره دست و نگارنده دهها مقاله و چهارده کتاب علمی به زبانهای آلمانی و انگلیسی و فارسی است خود را نه در فیزیک استاد می داند و نه در هنر. می گوید: «نخست این که زمینه تخصص علمی من فیزیک جامدات است، یعنی فقط بخشی از فیزیک. این علم امروزه بسی گسترده تر از آن است که کسی بتواند استاد آن باشد. دیگر این که من ساز سنتور را همواره برای خودم نواخته ام و خویشتن را مهندسی می دانم که کمی هم به هنر موسیقی چشم دارد. سه دیگر این که فردوسی را بزرگ ترین و والاترین مرد ادب فارسی می دانم، از سوی دیگر شیفته زبان سحرآمیز حافظ و رندی او در هنر شعر هستم، اما مرد معبود و محبوب من خیام است.» با وجود این، تازه ترین اثر کنعانی کتابی است در باره شمس الدین محمد حافظ شیرازی با عنوان "حافظ، بزرگترین غزل سرای زبان فارسی"، جامع ترین کتابی که تاکنون یک ایرانی تبار به زبان آلمانی در باره شاعر پرآوازه ایرانی نوشته است. کنعانی می گوید که او هم مانند میلیونها ایرانی از نوجوانی، ناخواسته و توسط اعضای مسن تر خانواده، با اشعار حافظ آشنا شده و علاقه به شاعر از آن زمان در او شکل گرفته است، تا «بعدها شیفته سحر وجادوی کلام او شدم. پس از آشنائی کم و بیش با ادبیات آلمانی پی بردم که بسیاری از شاعران آلمانی زبان آنچنان مسحور حافظ شده اند که خود دیر یا زود غزل سرا از آب درآمده و قالب شعری غزل را وارد ادبیات آلمانی کرده اند. بر آن شدم که فقط خود را به "حافظ خوانی" مشغول ندارم، بلکه به پژوهش و تحقیق دربارۀ نقش و نفوذ حافظ در ادبیات غربی و به ویژه آلمانی بپردازم.
«پناهنده ناسپاس» برنده جایزه خواهر و برادر شول در آلمان جایزه انجمن ناشران آلمان، شاخه ایالت بایرن امسال به یک نویسنده ایرانی-آمریکایی تعلق گرفت. دینا نیری به دلیل آخرین کتابش "پناهنده ناسپاس" (The Ungrateful Refugee که به نوعی بیوگرافی خود اوست این جایزه را دریافت می کند. مراسم اهدای این جایزه روز ۳۰ نوامبر 2020 (۱۰ آذر) در مونیخ برگزار می شود. هیأت داوران جایزه خواهر و برادر شول (Geschwister Scholl)، دلیل اهدای این جایزه به کتاب خانم نیری را پرداختن به یکی از مهمترین موضوعات امروز جهان، یعنی پناهندگان عنوان کرده است. در بیانیه هیأت داوران به آمار دفتر پناهندگان سازمان ملل اشاره شده که بر اساس آن ۸۰ میلیون پناهنده در سراسر دنیا به علت درگیری، جنگ و نقض شدید حقوق بشر مجبور به فرار از کشورشان شده اند. دینا نیری ۴۱ ساله خود نیز در کودکی مجبور به فرار از ایران شده و همراه خانواده اش به آمریکا پناهنده شده است. در بیانیه هیأت ژوری این جایزه آمده است: «دینا نیری بیوگرافی خودش را با سایر پناهندگان در زمان ما پیوند می دهد. او با احساس و تاثیرگذار از انسانهایی می نویسد که به امید زندگی در صلح و آزادی از تعقیب و آزار، جنگ و جنگ داخلی فرار کرده‌اند.» همراه با آن، نیری نگاهی به وضعیت دشوار مهاجران در کشورهای میزبان می اندازد، جایی که در آن محتاطانه با اداره های مختلف و نیز با جامعه روبرو می شوند.
صد و سیزدهمین شماره خط صلح منتشر شد در شروع این شماره می خوانیم: اعلامیه جهانی حقوق بشر داشتن زندگی با استانداردهای قابل قبول برای سلامتی و رفاه انسان را حقی بشری می داند. آدمها برای سلامتی و رفاه جایی برای زندگی میخواهند. جایی که درخور آنها باشد و کرامت انسانی شان را پاس بدارد. برای این احقاق این حق، لازم است متولیان هر جامعه ای خصوصا آن جوامع که اکثر مردم آن در فقر به سر می برند، برنامه ریزی داشته باشند. بشر هم گام به گام جلو آمد و به جایی رسید که کسی که قادر به تهیه مسکن برای خود و خانواده اش نیست، یا خانه ای اجاره می کند و یا به جایی نقل مکان می کند که اجاره بهای کمتری از وی طلب می کنند. آنهم نشد، مجبور است که به بیرون شهر رفته و حاشیه نشین شود. اگر در گذشته حاشیه نشینی نتیجه کوچ روستاییان به شهرها بود امروزه عامل دیگری نیز در آن دخیل است؛ کوچ از مرکز شهر به حاشیه ها. ....
علاقمندان به مطالعه این نشریه می توانند به لینک دانلود مستقیم فایل
پی.دی.اف ماهنامه خط صلح و به آدرس زیر مراجعه کنند.
الیور استون و خودداری از ساخت فیلم سینمایی الیور استون، کارگردان بنام و موفق آمریکایی، اعلام کرد که دیگر فیلم سینمایی نخواهد ساخت. او که در کارنامه خود جوایز متعددی را به ثبت رسانده، همچنین گفت که قصد همکاری با شبکه های تلویزیونی یا رسانه های جاری را نیز ندارد. این کارگردان ۷۴ ساله در گفت و گویی با روزنامه آلمانی آگسبورگر آلگماینه گفته است، دیگر قصد ساختن فیلمی سینمایی را ندارد، اما همچنان به ساخت فیلمهای مستند علاقمند است. از جمله ویژگیها و تخصصهای الیور استون پرداختن به کابوسهای آمریکا و آمریکاییان است؛ از جنگ ویتنام گرفته تا فاجعه یازدهم سپتامبر. او در مصاحبه با این نشریه آلمانی گفته است که "به اندازه کافی" فیلمهای سینمایی ساخته و برای این کار انرژی زیادی صرف کرده است. استون افزوده است: «برای آنکه فیلمی بسازی، باید یکی دو سال از عمرت را صرف این کار کنی. من دیگر انگیزه ای ندارم.» این کارگردان آمریکایی تصریح کرد که دیگر در پی چالشی در این عرصه نیست و نمی‌خواهد فقط "صرف فیلم ساختن" فیلم بسازد. استون خاطرنشان کرد که در حال حاضر موضوعی هم وجود ندارد که واقعا توجه او را به عنوان سوژه فیلم جلب کرده باشد. او اضافه کرد که تمایلی به همکاری با شبکه های تلویزیونی و رسانه‌های جاری (مانند نت فلیکس) را هم ندارد. در کارنامه الیور استون افتخارات زیادی از جمله جوایز اسکار به ثبت رسیده است. فیلمهای "جوخه"، "متولد چهارم ژوئیه"، "قاتلین بالفطره" و "مرکز تجارت جهانی"، از جمله آثار معروف او هستند.
استقبال از مستند نسرین اکران فیلم مستند «نسرین» درباره نسرین ستوده، وکیل حقوق بشر ایرانی، در جشنواره فیلم «گلوب‌داکس» در شهر بوستون ایالت ماساچوست با استقبال مناسبی از سوی منتقدان هنری و تماشاگران همراه شد. جشنواره فیلم «گلوب داکس» (GlobeDocs Film Festival) امسال به دلیل همه گیری ویروس کرونا از اول تا دوازدهم اکتبر به صورت مجازی برگزار شد و تمامی آثار منتخب به صورت اینترنتی به نمایش درآمدند. این جشنواره علاوه بر نمایش فیلم، با برنامه های جانبی دیگری مانند جلسات پرسش و پاسخ، و نقد و بررسی آثار مستند نیز همراه بود. فیلم مستند «نسرین» به تهیه کنندگی مارسیا راس و با نویسندگی و کارگردانی جف کافمن، مستندساز سرشناس آمریکایی، یکی از فیلمهای اکران شده در این جشنواره بود. این مستند گوشه هایی از زندگی و مبارزات نسرین ستوده، وکیل و مدافع حقوق بشر ایرانی که دوران محکومیت خود را در زندان «اوین» سپری می کند، را به تصویر می کشد. بخشهای مهمی از تصاویر این مستند به صورت مخفیانه در ایران فیلمبرداری شده است؛ ولی به دلایل امنیتی اسامی عوامل و دست اندرکاران داخلی اعلام نمی شود. در این مستند، علاوه بر نسرین ستوده، چهره های دیگری مانند جعفر پناهی، شیرین عبادی، آن کری، تقی رحمانی، نرگس حسینی، منصوره شجاعی، و رضا خندان (همسر نسرین ستوده) نیز حضور دارند و در بخشهای مختلف فیلم به اظهارنظر می پردارند. راوی این مستند، اولیویا کلمن، بازیگر نامدار بریتانیایی و برنده جایزه اسکار است که برای هنرنمایی در نقش ملکه الیزابت در سریال «تاج» به شهرت زیادی رسیده است. یکی از بخشهای تأثیرگذار فیلم، ترانه اصلی یا اوریجینالی است که توسط لین اَرِنز و استیون فِلَرِتی، برندگان جایزه «تونی»، ساخته شد و آنجلیک کیجو، برنده چهار جایزه «گرمی»، آن را اجرا کرده است. جف کافمن، نویسنده و کارگردان این فیلم، آشنایی کاملی با رویدادهای ایران دارد و در سال ۲۰۱۰ یک فیلم مستند کوتاه درباره سارا شورد، شین باوئر، و جاش فتال، شهروندان آمریکایی زندانی شده در ایران ساخت. او که به دلیل ساخت مستند دیگری درباره تبعیضهای مذهبی و ممنوعیت تحصیل شهروندان بهایی در ایران در سال ۲۰۱۱، از ورود به ایران منع شده است، از راه دور بر مراحل مختلف تصویربرداری و تولید فیلم «نسرین» نظارت داشت.
ممنوعیت یک تاتر به زبان کردی در ترکیه فعالیت هنرمندان کرد در ترکیه با دشواریهای بسیاری همراه است. بسیاری از فعالیتها به گونه ای خودسرانه ممنوع می شوند. ممنوع شدن نمایشنامه کمدی "بی‌رو" که به زبان کردی در استانبول بر روی صحنه رفته بود، آخرین نمونه آن است. گویش به زبان کردی و هنر شهروندان کرد مقیم ترکیه هر روز با منع و محدودیتهای جدیدی رو به رو می شود. نظمی کارامان، کارگردان کرد نمایشنامه "بی رو" و بازیگرانش از برگ دیگری از فشارهای سیاسی خودسرانه در ترکیه می گویند. کارامان می گوید مسئولان ترکیه پس از اینکه نمایشنامه "بی رو" سه سال تمام بر روی صحنه رفته بود، یکباره اجرای این نمایشنامه را "مساله دار" تشخیص داده اند . او می گوید یک روز صبح پلیس به محل اجرا مراجعه کرده و او و بازیگران این نمایشنامه ناگزیر به ترک سالن تئاتر شدند. تنها یک روز از اجرای این نمایشنامه در سالن تئاتر شهر استانبول می گذشت که "مسئولان نظرشان درباره آن تغییر کرد.» علت ممنوع شدن اجرای این نمایشنامه "اخلال در نظم عمومی" اعلام شده است. جالب اینجا است که نمایشنامه "بی‌رو" بر اساس یکی از آثار نمایشنامه نویس صاحب نام ایتالیایی داریو فو تنظیم شده است. اثر "طنز وحشت" داریو فو، برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۹۷، توسط این گروه تئاتر کرد، سه سال در ترکیه و همچنین در خارج از آن کشور بر روی صحنه رفته بود. این نخستین بار در تاریخ ۱۰۶ ساله تئاتر شهر استانبول بود که نمایشنامه ای به زبان کردی بر روی صحنه می رفت. کارامان می‌گوید: «برای ما و برای جامعه ترکیه این یک نشانه بسیار مهم بود.» حال آنکه این تئاتر پس از یک روز نمایش در این سالن ممنوع شد.
تومار خطاطی شده سیصد میلیون دلاری مائو پیدا شد مقامات هنگ کنگ می گویند یک تومار خطاطی شده توسط مائو تسه تونگ، بنیانگذار چین کمونیست را باز یافتند، اما سارقان این تومار ۳۰۰ میلیون دلاری را که ربوده شده بود دو نیمه کرده اند. به گزارش نشریه «ساوث چاینا مورنینگ» این اثر هنری ماه گذشته از آپارتمان یک مجموعه دار هنری در هنگ کنگ ربوده شد. این سرقت روز ۱۰ سپتامبر در آپارتمان «فو چون ژیائو» کلکسیونر تمبر و آثار هنری رخ داد. برآورد شده که بهای اشیای ربوده شده بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار می شود، اما پلیس می گوید هنوز مشغول ارزیابی ارزش واقعی آنها است. گفته می شود تومار مائوتسه تونگ گرانقیمت ترین اثر در میان آثار هنری به سرقت رفته شده بوده اما پس از سرقت تنها به مبلغ ۵۰ دلار به سوداگر هنری دیگری فروخته شده است. او به دنبال اعلانات عمومی در روز بیست و دوم سپتامبر تومار مائو را به پلیس تحویل داد. روشن نیست در چه مرحله ای تومار به دو نیم شده است. مائوتسه تونگ گذشته از جایگاهش به عنوان بنیانگذار جمهوری خلق چین مدرن، یک خطاط و خوش نویس بود. او برای نوشتن بیشتر نامه هایش از قلمو و جوهر استفاده می کرد. در سال ۲۰۱۷، مجموعه یادداشتهای دستی مائو که درست پیش از مرگش در سال ۱۹۷۶ نوشته در خانه حراج «ساتِبیز» در لندن به مبلغی بیش از ۷۰۰ هزار پوند به فروش رفت. چون ژیائو به رسانه های محلی گفت از بابت لطمه ای که (به تومار مائو) وارد آمده سخت پریشان است زیرا قطعا در بهای آن تاثیر می گذارد اما میزان این خسارت هنوز روش نیست. او همچنین گفت پیش از ماجرای سرقت، به فکر اهدای آن به یک موزه بوده است.
(در تهیه این مجموعه از تارنماهای: جنگ خبر، رادیو زمانه، رادیو فردا، دویچه وله، ایندپندنت فارسی و صدای آمریکا بهره گرفته ام)
منبع: نبرد خلق ۴۳۰، پنجشنبه اول آبان ۱۳۹۹ ـ ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰ |