زنان در مسیر رهایی (مهر ۹۹)

اسد طاهری

 

زن کشی ادامه دارد

 

با قوانین و مجازاتهای اسلامی علیه زنان، با اشاعه فرهنگ پدر/مردسالار، با تقویت سنتهای عقب مانده و..... حق سر بریدن زنان، سوزاندن، اسید پاشیدن، خقه کردن و .... مردان حق کمال دارند که از این طریق سلطه و اقتدار خود را بر زنان اعمال و تقویت کنند.

یک سازمان فعال در زمینه حقوق بشر خبر داد که مریم اطمانی در ارومیه به دست شوهرش به آتش کشید شد. مریم اطمانی، زن جوان دارای دو فرزند به علت نود درصد سوختگی جان خود را از دست داد.

در رویدادی دیگر جسد تکه پاره شده یک زن ۴۴ ساله با کارد در مشهد پیدا شد. بنا بر گزارش تیم جنایی، این زن در خانه کشته شده و در سطل زباله انداخته شده است.

در جنایتی دیگر یک دختر دانش آموز در شهر بنک از توابع شهرستان کنگان در استان بوشهر توسط برادرش تحت عنوان اقدام ناموسی به قتل رسید. در گزارش پزشکی قانونی آمده است که او خفه شده است. هویت این دختر دانش آموز "زهرا نصوری" است.

در قوانین رژیم ایران مواردی در نظر گرفته شده تا افرادی که مرتکب “قتلهای ناموسی” می‌شوند از مجازاتهای سنگین معاف شوند.

نمایندگان  خامنه ‌ای در اصفهان و خراسان شمالی در خطبه ‌های نماز جمعه بر "ناامن کردن فضای جامعه" برای زنانی که پوشش خود را مطابق سلیقه مقامهای جمهوری اسلامی انتخاب نمی ‌کنند، تاکید کردند.

سهیلا جورکش و مرضیه ابراهیمی از جمله زنانی هستند که در اصفهان مورد حمله اسیدپاشی قرار گرفتند. خانم جورکش در اینستاگرامش با نقل  گفته امام‌ جمعه اصفهان نوشته: "اسیدپاشیهای قبلی هنوز تمام نشده" است.

پرونده اسیدپاشی در اصفهان بدون شناسایی، محاکمه و مجازات عاملان و آمران در سال ۱۳۹۳ مختومه اعلام شد.

مرضیه ابراهیمی دیگر زن قربانی اسیدپاشی در اصفهان در اینستاگرامش با نقل یک یادآوری از فضای جامعه اصفهان در روزهای اسیدپاشی نوشته است: "اون روزها ترس و وحشت تمام شهر را گرفته بود. وحشت از بیرون رفتن، ترس از خیابونها... و این یعنی تمام اون چیزی که می‌ خواستند و شد. مردم همه ترسیدیم و این داستان دوباره تکرار میشه."

در واقع، جمهوری اسلامی در طی بیش از چهار دهه عمر ننگین خود از تمامی مکانیزمها برای تزریق و بسط فرهنگ مردسالار و ضدزن در جامعه استفاده کرده است، زن ستیزی را به قوانین این جامعه برده است و سیستم قضایی اش متجاوزان و قاتلان زنان را به هزار و یک بهانه "شرعی و عرفی" مورد حمایت قرار داده است.

 

نگرانی در مورد وضعیت سلامتی زینب جلالیان

زینب جلالیان زندانی سیاسی کُرد پس از ۳ ماه نگهداری در در سلول انفرادی زندان کرمان روز سه‌ شنبه اول مهر به زندان کرمانشاه منتقل شد.

وی پیش از آن در تاریخ ۱۰ اردیبهشت امسال به طور ناگهانی و بدون ارایه هیچ دلیلی ابتدا از زندان خوی به زندان قرچک ورامین و پس از دو ماه در حالی که در اعتراض به نگهداری خود در این زندان در اعتصاب غذا بود مجددا به زندان کرمان منتقل شده بود.

یک منبع مطلع به پرونده زینب جلالیان در گفت ‌و گو با شبکه حقوق بشر کردستان از وضعیت سلامتی این زندانی سیاسی پس از ابتلا به «کرونا» ابراز نگرانی کرد و گفت: "ریه‌ های خانم جلالیان پس از ابتلا به کرونا در زندان قرچک و عدم رسیدگی پزشکی دچار آسیب جدی شده است و در این مدت به صورت مداوم سرفه می‌کند و دچار مشکل شدید تنفسی شده است. در این مدت همچنین به دلیل التهاب چشم راست وضعیت بینایی وی نیز بار دیگر دچار مشکل  شده است."

این منبع در ادامه اظهار داشت؛ از زمان انتقال زینب جلالیان به زندانهای کرمان و کرمانشاه به دلیل بستن دست‌ بند و پابند به این زندانی و بر زمین کشیدن وی توسط ماموران امنیتی، مچ دست و پای وی به شدت مصدوم شده و همچنان نشانه‌ ‌های زخم و کبودی روی دست و پای او مشهود است.

زندان زنان کرمانشاه در محل به اصطلاح "کانون اصلاح و تربیت" این شهر قرار دارد و با تراکم جمعیتی بالا دارای امکانات بهداشتی و پزشکی بسیار محدودی است و نگهداری زینب جلالایان در این زندان با توجه به وضعیت بیماری وی و نیاز مبرم به خدمات پزشکی نگرانیها نسبت به وضعیت سلامتی وی را افزایش می ‌دهد.

 

وقوع روزانه یک ‌هزار سقط جنین در کشور

آمارهای رسمی از وقوع روزانه یک‌ هزار سقط جنین؛ یعنی هر ساعت حدود ٤١ مورد و هر ‌سال ٣٦٥ ‌هزار مورد، خبر داده اند. این اعداد درکنار آمار موالید، معنای دیگری پیدا می ‌کنند. بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور، در ‌سال ٩٧، یک‌ میلیون و ٤٦ ‌هزار و ٩٩ نفر به دنیا آمده ‌اند؛ یعنی هر ساعت ١٦٧ نوزاد. بر این اساس هر ساعت ٤١ جنین از دست می ‌روند و در مقابل ١٦٧ نوزاد به دنیا می ‌آیند.

علل افزایش سقط جنین در ایران به عوامل گوناگونی باز می ‌گردد. جمعیت جوان ایران که بیش از ۵۰ درصد آن زیر ۲۵ سال است، اکنون با فرایند گذار از جامعه‌ سنتی به جامعه‌ مدرن رو به ‌روست. تماس با ارزشهای جوامع دیگر از طریق اینترنت و ماهواره، نگرش افراد را نسبت به زندگی سنتی تغییر داده است. پایه ‌های این نگرش که فرزند نعمت محسوب می شد، به‌شدت سست شده است. از سوی دیگر بیکاری و نبود وضعیت اقتصادی پایدار، نگرانی زوجهای جوان برای تولد فرزندی که آینده ‌ای بهتر از خودشان نخواهد داشت را افزایش داده است.

 

زنانِ بلاروس؛ منادیان امید به تغییر!

دور جدید اعتراضات مردمی در بلاروس علیه دولت اقتدارگرا از ۹ اگوست ۲۰۲۰ (۱۹مرداد ۱۳۹۹) آغاز شد. در جریان انتخابات ریاست جمهوری این کشور که در آن الکساندر ولوکاشنکو برای ششمین بار به عنوان رییس جمهور این کشور برگزیده شد، اعتراضهای گسترده ای شروع شده که همچنان ادامه دارد و تعداد بسیاری از زنان شرکت کننده در این جنبش بازداشت شدند.

بلاروس یک کشور به شدت سنتی است، اما گفته می‌ شود میزان نارضایتی از حکومت لوکاشنکو آنقدر زیاد است که زمانی که سرگئیتی خانوفسکی یکی از فعالان سرشناس سیاسی که خود را آماده رقابت در انتخابات ریاست جمهوری می ‌کرد بازداشت و از کاندیداتوری او در انتخابات ممانعت شد، همسرش سوتلانا تیخانووسکایای ۳۷ ساله به جای خود را کاندیدای ریاست جمهوری کرد. زنان بلاروس با حمایت از او در صف نخست اعتراض قرار گرفته و سمبل امید به تغییر در جامعه شدند.

در این جنبش که زنان، جوانان و کارگران نقش اساسی دارند، حضور پر رنگ زنان بسیار قابل توجه، چشمگیر و تعیین ‌کننده است .

 

تظاهرات گسترده زنان در مکزیک

زنان مکزیک همزمان با روز جهانی مبارزه با بارداری‌ ناخواسته و حق سقط جنین با محوریت «پایان خشونت علیه زنان» تظاهرات بزرگی برگزار کردند.

زنان معترض در کنار پنج گروه اصلی فمینیستهای مکزیک به‌ همراه گروههای مادران و انجمن وکلای زن مکزیک، ضمن حمل تصاویر زنان و دختران قربانی خشونتهای خانگی و تجاوز، نسبت به آمار بالای «زن کشی» در کشور دست به اعتراض زدند.

در مکزیک نیز حق طبیعی سقط جنینْ ممنوع است و تنها در پرونده ‌های تجاوز، اجازه‌ سقط جنین به زنان داده می ‌شود. محدود سازی زنان و اعمال قوانین نابرابر علیه سلامت و زیست زنان، امری است که فعالان زنان مکزیک را به اتحاد حداکثری علیه سیاستهای جاری در کشور سوق داده است.

تظاهرات گسترده‌ زنان در پایتخت مکزیک با خشونت بی ‌سابقه‌ پلیس و پرتاب گاز اشک‌ آور همراه بود.

 

مرگ یک زن دیگر بر اثر تجاوز گروهی در هند

مرگ دومین زن دالیت ظرف چند روز در هند که گفته می ‌شود به طور گروهی به او تجاوز شده، هند را شوکه و خشمگین کرد. مادر این دختر به رسانه‌ های محلی گفت که دختر ۲۲ ساله‌ اش پس از اینکه رفته بود از مدرسه محل پذیرش تحصیلی بگیرد، به داخل یک وسیله نقلیه کشیده شد و مورد تجاوز قرار گرفت.

این خبر به دنبال مرگ یک زن ۱۹ ساله دالیت که ادعا شده توسط مردانی از "کاست بالای" هند مورد تجاوز قرار گرفته، مردم هند را شوکه کرد.

دالیتها در پایین ‌ترن رده سیستم کاست هند قرار دارند و با وجود قوانینی که از آنها حمایت می‌ کند، با تبعیض گسترده ‌ای روبرو هستند.

هر دو حمله در شمال ایالت اوتار پرادش صورت گرفت. خبر حمله و تجاوز اول اعتراضاتی را در خیابانهای این ایالت در پی داشت.

پلیس شکایات مربوط به تجاوز و قتل را به ثبت رسانده و دو مرد را در ارتباط با تازه ‌ترین پرونده که در منطقه بالرام‌پور رخ داده، دستگیر کرده است.

 

نوبل آلترناتیو ۲۰۲۰ به نسرین ستوده رسید

بنیاد "جایزه زیست صحیح" که به نوبل آلترناتیو مشهور است، روز دهم مهر طی مراسمی در استکهلم سوئد برندگان جایزه امسال را معرفی کرد. جایزه ۲۰۲۰ به صورت مشترک به نسرین ستوده فعال حقوق بشر از ایران، آلس بیالیاشکی کنشکر دموکراسی از بلاروس، براین استونسون فعال حقوق اجتماعی از آمریکا و لوتی کانیگام از نیکاراگوئه که برای حقوق بومیان تلاش می‌ کند، اهدا خواهد شد.

اوله فُن اوکسکول، مدیر بنیاد نوبل آلترناتیو در این مراسم گفت؛ بنیاد برای "برای افکندن نور بر تهدید جهانی دموکراسی" چنین تصمیمی گرفته است.

اوکسکول مبارزه برای تحقق حقوق برابر، دموکراسی، عدالت و آزادی را نقطه اشتراک چهار برنده امسال عنوان کرده است.

 

گوترش نابرابری جنسیتی را بزرگ ‌ترین چالش خواند

در مهرماه ۱۹۰ رییس جمهوری، نخست وزیر و وزیر به نمایندگی از کشورشان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی کردند که از این عده فقط ۹ نفر زن بودند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت زنانی که شاهد سخنرانیها بودند "کاملا حق دارند احساس كنند که نماینده ‌ای ندارند و صدای آنها شنیده نمی‌شود". پیش از این، وی به رهبران جهان گفته بود: "نابرابری جنسیتی بزرگترین چالش برای حقوق بشر درسراسر جهان است."

در همین ماه مجمع عمومی نشست دیگری در سطح عالی برای بزرگداشت بیست و پنجمین سالگرد کنفرانس مهم زنان در سازمان ملل برگزار کرد. در آن کنفرانس که در سال ۱۹۹۵ برگزار شد، هیلاری کلینتون که در آن زمان بانوی اول ایالات متحده آمریکا بود اعلام کرد که "حقوق زنان، حقوق بشر است".

هدف از این نشست بحث درباره برابری جنسیتی و تلاش برای توانمند سازی همه زنان و دختران اعلام شد.

در کنفرانس معروف سال ۱۹۹۵ که در پکن، پایتخت چین برگزار شد ۱۸۹ کشور عضو سازمان ملل توافق کردند که "مشارکت کامل و برابر زنان در زندگی سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح ملی، منطقه ‌ای و بین ‌المللی و ریشه‌ کن کردن تمام اشکال تبعیض جنسیتی" را در اولویت قرار دهند.

 

سه تفکر کلیشه ‌ای درباره زنان

روزنامه النهار از قدیمی ‌ترین و معروفترین رسانه ‌های جهان عرب که در لبنان منتشر می‌ شود، بعد از جنبش اعتراضی مردم لبنان به فساد و بی‌کفایتی حکومت، برای نشان دادن نقش و جایگاه زنان در این اعتراضها، کمپین خلاقانه ‌ای منتشر کرد.

در این کمپین در کنار عکسهایی از حضور زنان، به سه تفکر کلیشه ‌ای درباره زنان اشاره شده است. عکسها و تیترها به شکلی هوشمندانه‌ درکنار هم قرار گرفته و تضاد معناداری را به نمایش گذاشته و از این طریق باورهای سنتی درباره زنان به چالش کشیده شده است.

عکسها نشان می ‌دهد که زنان نه تنها در حال آشپزی یا بچه ‌داری نیستند، بلکه در خط اول مبارزه در جلوی پلیس ضد شورش قد علم کرده ‌و تا دیر وقت در راهپیماییها و اعتراضها حضور فعال دارند.

 

زنان خانه نشین می‌ شوند

آلیشا گوید در نیویورک ‌تایمز گزارشی درباره وضعیت اشتغال زنان به دلیل گسترش کرونا تهیه کرده است. این گزارش درباره زنانی است که به دلیل همه ‌گیری کرونا، مجبور به خانه ‌نشینی شده ‌اند. زنانی که زیر فشار سنگین کار و مسوولیت اجتماعی و وظایف خانه و مادر یناگزیر از ترک کار و حضور در خانه شده ‌اند. این گزارش سعی کرده به دلایل خانه ‌نشینی زنان بپردازد. در گزارشی که به ‌تازگی وزارت کار آمریکا منتشر کرده است، این موضوع که مدتها سبب هراس اقتصاددانان و کارشناسان بود، کاملا مشهود است.

رکود اقتصادی ناشی از همه‌ گیری سبب شده تا صدها هزار زن به حاشیه بروند و دستاوردهای ناشی از سالها تلاش سخت برای حضور در کارشان از بین برود. در ‌حالی ‌که نرخ بیکاری ایالات متحده در شهریور امسال به ۷.۹ درصد کاهش یافت و این نرخ بسیار پایین ‌تر از بالاترین رکود در بهار با ۱۵ درصد بیکاری است. گرچه وضعیت برخی از مشاغل بهبود یافته، اما هزاران نفر ناگزیر از ترک بازار کار شدند. در‌ این ‌میان اکثر کسانی که ناگزیز به ترک شغل شدند، زنان بودند.

بیش از ۸۰۰ هزار زن در بین ۱۰۱ میلیون نفر بالای ۲۰ سال بودند که این تعداد در‌برگیرنده حدود ۶۰ هزار زن سیاه ‌پوست و ۳۲۰ هزار زن لاتین است و ۲۱۶ هزار مرد نیز بی ‌کار شدند.

از آغاز همه ‌گیری، از‌دست‌ دادن شغل زنان نتیجه مستقیم از‌بین ‌رفتن صنایعی است که تحت سلطه زنان بوده است؛ مانند مهمانداری، آموزش، سرگرمی و حتی برخی از بخشهای سیستم مراقبتهای بهداشتی.

استفانیا آلبانیسی، استاد اقتصاد در دانشگاه پیتسبورگ که در زمینه نابرابریهای جنسیتی در کار تحقیق می‌ کند، معتقد است: «مساله شکاف درآمد در این مرحله، بخش عمده ‌ای از ماجرا است». در طول سال، بارها نشانه ‌هایی از حذف زنان در کارهای تمام ‌وقت به چشم می‌ خورد؛ اما در آمارگیری از ۴۰ هزار زن در تابستان مشخص شد از هر چهار نفر یک نفر ناگزیر از استعفا یا تغییر شغل بوده است.

 

نوبل ادبیات به یک نویسنده زن رسید

آکادمی سوئد «لوییز گلوک» شاعر آمریکایی را به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۲۰ معرفی کرد. این جایزه به دلیل  "صدای شاعرانه متمایز لوییز گلوک که با زیبایی ساده تجربه ‌های شخصی را جهانی کرده است" به این شاعر زن آمریکایی اعطا شده است.

سال گذشته به طور همزمان «اولگا تورکاچوک» نویسنده لهستانی به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۸ و «پیتر هاندکه» نویسنده اتریشی نیز در انتخابی جنجالی به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۹ انتخاب شد. جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۸ به دلیل رسوایی اخلاقی در اکادمی سوئد برگزار نشد.

 

یک زن مشاور ارشد شورای امنیت ملی افغانستان شد

درانی وزیری، معاون پیشین سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان به عنوان مشاور ارشد حقوقی دفتر شورای امنیت ملی این کشور تعیین شد.

بنا به اطلاعیه دفتر شورای امنیت ملی أفغانستان، خانم وزیری از سوی محمد اشرف غنی، رییس‌ جمهوری این کشور به این سمت بَرگمار شد و در مراسمی از سوی حمد الله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان رسما معرفی شد.

خانم وزیری فارغ التحصیل رشته شرعیات دانشگاه کابل است و در مقطع فوق لیسانس در رشته حکومتداری و حاکمیت قانون دردانشگاه اوهایو در آمریکا تحصیل کرده است.

 

اولین شاعر فمینیست در دوران مشروطه

عالمتاج قائم مقامی (ژاله)، مادر پژمان بختیاری، اولین شاعر فمینیست در دوران مشروطه است كه با زبان زنانه سخن گفته و سالها پیش از نیما طرح شعر نو یا به عبارتی شعر شكسته را در كارهای خود پیاده كرده است. ژاله‌ در اشعارش جسورانه از شرایط بد زن و حقوق او دفاع می کند و به جنس مردهای زن ستیز تاخته و از زندگی زناشویی و شوهر و حتی خانواده خود انتقاد کرده است. او دراسفند سال ۱۲۶۲ خورشیدی، اواخر دوره قاجار، در فراهان متولد شد.

ژاله از پنج سالگی در خانه شروع به درس خواندن كرد. به دلیل استعداد سرشارش علاوه بر آموختن فارسی و عربی، به تدریج صرف و نحو و معانی و بیان و منطق و نقد شعر و مقدمات حكمت و تا حدی نجوم را فرا گرفت. عشق به علم و دانش تا آخر عمر با او بود و اوقات او باخواندن کتابهای ادبی، تاریخ و نجوم سپری می شد.

پژمان بختیاری، شاعر غزل سرای معاصر که از شاعر بودن مادرش خبر نداشت، بعد از درگذشت ژاله در لابلای کتابهای مادرش، یاداشتها و اشعار به جای مانده او را پیدا و جمع آوری کرد و در سال ١٣٤٦ در هزار نسخه توسط نشر «ابن سینا» به چاپ رساند که چندان بازتابی نداشت.

در سال ۱۳۶۹، دكتر غلامحسین یوسفی پس از ٤٣ سال از مرگ ژاله و ٢٣ سال بعد از چاپ دیوان او، به او توجه و درباره اش به طور شایسته مقاله نوشت.

متاسفانه، ژاله بیشتر اشعارش را از بین برده بود و فقط کمی از اشعارش باقی مانده است، دیوانش ۹٠۷ بیت بیشتر ندارد و از آن پیداست که به ادبیات فارسی تسلط  کامل داشت. اشعارش تازه و امروزی و زنانه است و از آینه و شانه و چرخ خیاطی و سماور و سفره عقد و شوهر و فرزند و احوال زن بیوه و مظلومیت زن ایرانی شعر سروده است.

ژاله در جوانی به وسیله پدرش مجبور به ازدواج ناخواسته شد و اختلاف با همسرش از اولین سال تولد فرزندش شروع شد و كم كم به جایی رسید که ژاله بندهای آن ازدواج را گسست، و پس از ٧ سال از زندگی مرفه و آسوده شوهر به در شد. به خانه پدری برگشت که دیگر ثروت و مکنتی نیز در آن باقی نمانده بود و خانوادهء شوهرش حق دیدن یگانه فرزندش را از او گرفتند.

بعد از گذشت سالها وقتی پسرش بیست و هفت ساله شده بود، بالاخره مادر توانست او را ببیند و از این پس با هم زندگی كردند. رنجها و به دور بودن از محبت و دیدار فرزند و دیگر نابسامانیها و مهمتر از همه ناكامی و آزردگی رویاهای شاعر او را در هم می فشرد که تأثراتش را به وضوع در اشعارش می توان دید.

ژاله در ۵ مهر سال ١٣٢٦ خورشیدی در سن ۶۳ سالگی در تهران درگذشت و در امامزاده حسن تهران به خاک سپرده شد.

 

(منابع: هرانا، بی بی سی، یورونیوز، ایندپندنت، سلامت نیوز، تسنیم، دویچه وله، شرق، ایسنا، دویچه وله)

 

منبع: نبرد خلق ۴۳۰، پنجشنبه اول آبان ۱۳۹۹ ـ ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰

http://www.iran-nabard.com/

https://t.me/nabard_khalgh

بازگشت به صفحه اول