رویدادهای هنری ماه (اسفند ۴۰۳)
هنر مقاومت
مهدی یراحی: آنکه حاضر نیست برای آزادی بهایی بپردازد، لایق آزادی نیست مهدی یراحی، خواننده سرشناس معترض، پس از اجرای حکم ۷۴ ضربه شلاق خود توسط قوه قضاییه، با انتشار بیانیهای تاکید کرد که باید «بهای آزادی» را پرداخت. آقای یراحی روز چهارشنبه ۱۵ اسفند در واکنش به تحمل ۷۴ ضربه شلاق به دست مقامات قضایی جمهوری اسلامی، ضمن سپاسگزاری از وکلای خود و حمایت مخاطبانش، با یادآوری این قطعه از ترانه اعتراضی «سرود زندگی» خود که در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ خوانده بود، تلویحا مجازات شلاق بر خود را بیاثر دانست: «شیشه در آورده ای - تا شکنی سنگ ما.» مهدی یراحی «با آرزوی رهایی» تاکید کرد: «آنکه حاضر نیست برای آزادی بهایی بپردازد، لایق آزادی نیس ت.»
بیش از ۲۵۰ هنرمند ایرانی: تازیانه بر پیکر مهدی یراحی، تازیانه بر انسانیت است بیش از ۲۵۰ نفر از اعضای جامعه هنری ایران در اعتراض به اجرای حکم شلاق مهدی یراحی، خواننده معترض می گویند «تازیانه بر پیکر هنرمند، تازیانه بر انسانیت است». این هنرمندان روز چهارشنبه ۲۲ اسفند با اعلام حمایت از آقای یراحی، در بیانیهای نسبت به «عواقب اجتماعی و فرهنگی اعمال مجازاتها، فشارها و بیحرمتیها بر هنرمندان مردمی» از سوی مقامهای جمهوری اسلامی هشدار دادند. در این بیانیه گفته می شود مهدی یراحی «همواره درد مردم را به جان خریده و عزت را بر ذلت ترجیح داده است»، او «شایسته والاترین تکریمها و تقدیرهاست، نه حکمی ظالمانه و قرون وسطایی چون شلاق». آنها اعلام کردند مقامهای جمهوری اسلامی «با احضار، تهدید، ممنوع الکاری، زندان و پابند، در تلاشند هر صدای اعتراضی را خاموش کنند». هانا کامکار، سپیده رشنو، توماج صالحی، جعفر پناهی، مژگان ایلانلو، فاطمه معتمدآریا، بهتاش صناعی ها، رضا کیانیان و محمد رسول اف از امضاکنندگان این بیانیه هستند.
بازداشت هیوا سیفیزاده در پی برگزاری اولین کنسرت عمومی یک خواننده زن هیوا سیفیزاده، خواننده، نوازنده و بازیگر، روز پنجشنبه ۹ اسفند در میانه اجرای کنسرتش در تهران بازداشت شد. وی در حال اجرای کنسرتی در «عمارت روبرو» در تهران بود که حدود ۱۰ مامور ماسکدار به سالن رفتند و او و چند نفر دیگر را بازداشت کردند. یکی از حاضران در این کنسرت گفت که با اتمام قطعه اول، چند مامور امنیتی با ماسک که هیچکدام لباس فرم بر تن نداشتند، پس از فیلمبرداری با موبایل، در حین کنسرت روی صحنه رفتند و با اعلام اینکه این اجرا بدون مجوز است، گفتند که با حکم دادستانی باید تعطیل شود. به گفته این تماشاچی، این اقدام با اعتراض حاضران روبرو شد و عدهای ماموران را هو کردند، اما آنها با روشن کردن چراغهای سالن و فیلمبرداری از حضار تلاش کردند آنها را که حدود ۲۰۰ نفر بودند به بیرون هدایت کنند؛ جایی که یک ون سفید با پلاک شخصی احتمالا برای انتقال بازداشتشدگان در کوچه پارک شده بود. صفحه اینستاگرام «عمارت روبرو» هم روز ۱۰ اسفند در اعلانی اینستاگرامی از «تعطیلی این مجموعه تا اطلاع ثانوی» خبر داده است. این کافه و عمارت پیشتر هم بر سر «عدم رعایت شئونات اسلامی» پلمب شده بود. هیوا سیفیزاده متولد ۱۳۷۶، خواننده موسیقی سنتی و نوازنده تنبک است که در چند نمایش هم ایفای نقش کرده است. او در جریان اعتراضات جنبش «زن زندگی آزادی» ضمن حمایت از معترضان، ترانههایی را بدون حجاب اجباری منتشر کرده بود. او در کانال تلگرام خود ترانههایی به زبانها و گویشهای مختلف ایرانی و همچنین ترانهای به نشانه همبستگی با مردم افغانستان خوانده است.
ادبیات
کشف نسخه دستنویس نادری از غزل معروف شکسپیر نسخهای نادر و دستنویس از غزل ۱۱۶ ویلیام شکسپیر در میان مجموعهای از اشعار متعلق به قرن ۱۷ در دانشگاه «آکسفورد» کشف شد. این نسخه خطی در میان اسناد «الیاس اشمول»، بنیانگذار «موزه اشمولین آکسفورد»، یافت شده است و در کتابخانه «بودلیان» نگهداری میشد. این شعر درون یک «میسِلِنی» پنهان شده بود، که نوعی نسخه خطی شامل متون مختلف از نویسندگان گوناگون است. این شعر در قرن نوزدهم به عنوان اثری «درباره ثبات عشق» فهرست شده بود، اما به شکسپیر نسبت داده نشده بود. محققان با بررسی دقیقتر اثر متوجه شدند که این شعر شباهت زیادی به غزل ۱۱۶ دارد، هرچند تغییرات قابل توجهی از جمله تغییر در خط اول و افزودن ابیات جدید نیز مشاهده شد. این اصلاحات احتمالاً باعث شده بود که این شعر برای چند قرن نادیده گرفته شود. وجود نسخه تغییر یافته غزل ۱۱۶ در میان مجموعهای از آثار سیاسی دهه ۱۶۴۰، که دوران جنگ داخلی انگلستان بود، لایهای دیگر از رمز و راز به این کشف میافزاید. الیاس اشمول که سلطنتطلبی دوآتشه بود، ممکن است این غزل تغییر یافته را به عنوان یک بیانیه سیاسی پنهان در مجموعه خود گنجانده باشد.
مجموعه جدیدی از نوشته های هارپر لی عرضه می شود «هارپر لی»، نویسنده تحسین شده ای که زمانی رویای خود را برای «جین آستین آلابامای جنوبی» شدن اعلام کرد، در انتشار آثار خود به خویشتن داری معروف بود. نویسنده رمان مشهور «کشتن مرغ مقلد»، در طول ۸۹ سال تنها دو رمان منتشر کرد. اکنون، مجموعه جدیدی از داستانها و مقالات او پس از مرگ به قفسه کتاب اضافه خواهد شد. این مجموعه با نام «سرزمین شیرین جاودان: داستانها و مقالات»، توسط «هارپر کالینز» در ماه اکتبر منتشر خواهد شد و شامل هشت داستان کوتاه است که لی جوان قبل از تمرکز بر داستان محبوبش، کشتن مرغ مقلد، نوشته است. داستانها از «آلاباما» تا شهر «نیویورک» را در بر می گیرد و موضوعاتی مانند سیاست، برابری، هنر و جنوب آمریکا را پوشش می دهد. بر اساس بیانیه مطبوعاتی به همین مناسبت، این نوشته ها در آپارتمان لی در شهر نیویورک پس از مرگ او در سال ۲۰۱۶ کشف شد.
سینما - تلویزیون
«در سایه سرو» برنده جایزه اسکار شد انیمیشن «در سایه سرو» ساخته حسین ملایمی و شیرین سوهانی، یکشنبه ۱۲ اسفند، جایزه اسکار بهترین انیمیشن کوتاه را از آن خود کرد. شیرین سوهانی و حسین ملایمی، زوج هنری جوان ساکن تهران، دانشآموخته کارشناسی ارشد «کارگردانی انیمیشن» از دانشگاه هنر تهران هستند. در سایه سرو، روایت کوتاهی از رابطه خاص یک پدر آسیبدیده از جنگ با دخترش است که در حاشیه خلیج فارس زندگی میکنند. روند تولید و توسعه «در سایه سرو» که شش سال و نیم به طول انجامید، بهطور کامل از سوی این دو فیلمساز تامین شده است.
همه برندگان اسکارهای هالیوود نود و هفتمین دوره جوایز اسکار در تاریخ ۲ مارس ۲۰۲۵ در لسآنجلس برگزار شد و از دستاوردهای برجسته سینمایی سال تجلیل کرد. برندگان رشتههای اصلی اسکار از این قرار هستند: - بهترین فیلم: «آنورا»: آنورا درباره زندگی دشوار یک کارگر جنسی که با پسر یک رییس مافیای روس رابطه دارد، برنده جایزه بهترین فیلم شد. این اثر با روایت تاثیرگذار و شخصیتهای قوی، نظر مخاطبان و منتقدان را به خود جلب کرد.
- بهترین کارگردان: «شان بیکر» با کارگردانی آنورا توانست جایزه بهترین کارگردانی را کسب کند. توانایی او در به تصویر کشیدن داستانهای پیچیده جایگاه او را بهعنوان یکی از برترین فیلمسازان معاصر تثبیت کرده است.
- بهترین بازیگر زن: «مایکی مدیسون» با بازی درخشان خود در آنورا، برنده جایزه بهترین بازیگر زن شد. ایفای نقش او بهعنوان شخصیت اصلی، با ظرافت و قدرتی مثالزدنی، مورد تحسین قرار گرفت. او پیشتر در فیلم «روزی روزگاری در هالیوود» «کوئنتین تارانتینو» ظاهر شده بود.
- بهترین بازیگر مرد: «آدرین برودی» برای بازی تأثیرگذارش در «بروتالیست» که داستان معماری یهودی است که پس از تحت تعقیب قرار گرفتن توسط نازیها در اروپا به آمریکا مهاجرت میکند، برای دومین بار جایزه بهترین بازیگر مرد را کسب کرد. توانایی او در ایفای این نقش پیچیده استعدادش را به نمایش گذاشت.
- بهترین بازیگر نقش مکمل مرد: «کیرن کالکین» با بازی در «درد واقعی» جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد. اجرای او عمق و اصالت خاصی به فیلم افزود و نقشی کلیدی در روایت آن داشت.
- بهترین بازیگر نقش مکمل زن: «زویی سالدانا» با بازی در «امیلیا پرز»، هنرمند مشهور آمریکای لاتین، برنده جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن شد. اجرای او به جذابیت داستان فیلم افزود و جایگاه او را در سینما بیش از پیش تثبیت کرد.
- بهترین فیلمنامه غیراقتباسی: «شان بیکر» علاوه بر کارگردانی، جایزه بهترین فیلمنامه غیراقتباسی را هم برای آنورا دریافت کرد که نشاندهنده توانایی او در روایت داستانهای جذاب است.
- بهترین فیلمنامه اقتباسی: «پیتر استراون» با اقتباس موفق خود در «مجمع کاردینالها» توانست جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی را کسب کند و مهارتش را در تبدیل آثار ادبی به فیلم به نمایش بگذارد. فیلم درباره فساد پشت پرده در واتیکان است، و بازیگران بزرگی در آن به ایفای نقشهای درخشان پرداختهاند.
- بهترین فیلم خارجی: «من هنوز اینجا هستم»، نماینده برزیل در بخش بهترین فیلم بینالمللی بود که موفق به کسب جایزه اسکار شد و نشان داد که سینمای جهانی همچنان در حال پیشرفت و تنوع است.
- بهترین انیمیشن: کارتون «جریان»، درباره گربهای که در اثر سیل بیخانمان میشود و با دیگر جانوران سوار بر قایق سفری دراز روی سیل را آغاز میکند، با داستانسرایی و سبک بصری نوآورانهاش جایزه بهترین اثر انیمیشنی را از آن خود کرد.
سودربرگ شبح ترسناک سیستم را تصویر می کند سه دوست در محله ای در بارسلونا مجبور به زندگی در یک خانه خالی از سکنه هستند. این تنها امکان آنها برای پرداخت اجاره است. اینگونه است که فیلم کوتاه «همزیستی شبح وار» (Co-Haunting) آغاز می شود. «استیون سودربرگ»، کارگردان آمریکایی، در فیلم تازه خود به نام «همزیستی شبحوار» (Co-Haunting) نمونه ای هوشمندانه از چگونگی استفاده از ژانر وحشت برای نقد مسائل اجتماعی ارائه کرده است. فیلم از استعارههای ماورایی برای اشاره به مشکلات واقعی استفاده میکند و نشان میدهد که در دنیای امروز، شاید ارواح گذشته کمتر از سیاستهای اقتصادی و اجتماعی موجود ترسناک باشند. این اثر به بیننده یادآوری می کند که گاهی اوقات، ترسناکترین کابوسها نه در داستانهای تخیلی، بلکه در ساختارهای اجتماعی و اقتصادی ما ریشه دارند. فیلم «همزیستی شبح وار» فراتر از یک داستان ترسناک درباره یک خانه جن زده است، بلکه پاره ای از مشکلات اجتماعی، بهویژه بحران مسکن و نابرابریهای شهری در بارسلونا را بازتاب می دهد. این فیلم کوتاه با ترکیب ژانر وحشت با مسائل اجتماعی تلاش میکند نشان دهد که گاهی اوقات «شبحها» واقعیتر از آن چیزی هستند که فکر میکنیم؛ آنها نه ارواح ماورایی، بلکه سیستمهایی هستند که مردم را از حق داشتن یک خانه پایدار محروم میکنند. فیلم با ترکیب ترس و طنز اجتماعی، شرایط ناعادلانه زندگی را به چالش میکشد. خانهای که باید پناهگاه برای افراد باشد، خود به یک نیروی سرکوبگر تبدیل میشود. این طنز تلخ نشان میدهد که در بسیاری از موارد، ساکنان واقعی این خانهها نه از ترس ارواح، بلکه از ترس صاحبخانه، قراردادهای ناعادلانه و اخراج ناگهانی در وحشت زندگی میکنند. در «همزیستی شبح وار»، فضای خانهی تسخیر شده، استعارهای از خانههای ارزانقیمتی است که در مناطق شهری در حال تجدید ساختار، به مهاجران، مستاجران کمدرآمد و طبقات ضعیف اجتماعی اجاره داده میشود. این فضاها اغلب بهجای آنکه مکانی برای آرامش باشد، تبدیل به کابوسهایی برای ساکنان خود می شود، زیرا آنها دائماً در معرض خطر بیرون رانده شدن یا افزایش غیرمنصفانه اجارهبها قرار دارند. این فیلم با انتخاب چنین فضایی، به طور مستقیم به مساله «ناامنی مسکن» اشاره دارد؛ مشکلی که نه فقط در بارسلونا، بلکه در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا مشهود است.
اعتراض به بیبیسی به دلیل حذف مستند «غزه: چگونه از جنگ جان سالم به در ببریم» بیش از ۸۰۰ هنرمند و شخصیت رسانهای، از جمله «کن لوچ»، کارگردان بریتانیایی، «رضوان احمد»، بازیگر سینما، «رونان بنت»، خالق سریال Top Boy و «گری لینهکر»، فوتبالیست و مفسر ورزشی پیشین با امضای نامهای به بیبیسی از این شبکه به دلیل حذف مستند «غزه: چگونه از جنگ جان سالم به در ببریم » انتقاد کردند. این فیلم درباره زندگی کودکان در غزه است و بیبیسی پس از آنکه متوجه شد، یکی از نوجوانان راوی این مستند، فرزند یکی از مقامات حماس است، تصمیم به حذف آن گرفت. برخی این اقدام را بهعنوان نقص در استانداردهای تولید و پخش محکوم کردهاند. اکنون، نامهای سرگشاده از سوی شبکه «Artists For Palestine UK» این تصمیم را تقبیح کرده است. در این نامه آمده است: «ما گروهی از متخصصان سینما و تلویزیون و روزنامهنگاران بریتانیایی هستیم که از مستند «غزه: چگونه از جنگ جان سالم به در ببریم» که در تاریخ ۱۷ فوریه از شبکه دو بیبیسی پخش و سپس در «آیپلیر» منتشر شد، حمایت میکنیم. این فیلم نمونهای اساسی از روزنامهنگاری است که نگاهی نادر به تجربیات کودکان فلسطینی در شرایطی غیرقابل تصور ارائه میدهد و پژواک صداهایی است که اغلب در سکوت فرو میروند. این مستند شایسته تحسین است و نه سانسور با انگیزههای سیاسی.» این نامه همچنین از آنچه «فرضیات نژادپرستانه و بهرهبرداری از هویت» در مورد پیشینه راوی نوجوان مینامد انتقاد کرده و این مساله را «نادیده گرفتن اصول اصلی حمایت از کودکان» میداند. امضاکنندگان از بیبیسی خواستهاند که «در برابر تلاشها برای حذف دائمی مستند یا اعمال فشارهای غیرموجه بر آن، مقاومت کند.»
(منابع: صدای آمریکا، ال پائیز، رادیوفردا، یورونیوز، ان پی آر، العربیه، بی بی سی، جنگ خبر) منبع: نبرد خلق شماره ۴۸۸ اول فروردین ۱۴۰۴-۲۱ مارس ۲۰۲۵
|