دانشگاه در ماهی که گذشت (آبان ۱۴۰۴)

کامران عالمی نژاد

 

احضار و تهدید فعالان دانشجویی دانشگاه خواجه نصیر

در پی گسترش اعتراضها دانشجویی در دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی در مهر ماه امسال نهادهای امنیتی فشار بر فعالان دانشجویی این دانشگاه را تشدید کرده‌اند.
در روزهای نخست آبان ماه، شماری از فعالان و دانشجویان دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی بار دیگر با تماسهای تهدیدآمیز تلفنی از سوی مراجع و شماره‌ های ناشناس مواجه شده و به مراجع امنیتی احضار شدند.

این تماسها عمدتاً از سوی نهادهای اطلاعاتی صورت گرفته و در برخی موارد، محتوای آن شامل تهدید به بازداشت و فشار برای توقف فعالیتهای صنفی و عدم شرکت در اعتراضهای پَسین است.


دستکم ۳۰ درصد دانشجویان دانشگاه تهران سهمیه‌ای هستند

دکتر محمود کمره‌ای معاون آموزشی دانشگاه تهران روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴، به آمار پذیرش دانشجویان برتر و سهمیه ‌ها در دانشگاه تهران اشاره و اظهار کرد: با توجه به اینکه دانشجویان ورودی جدید تازه وارد دانشگاه شدند، هنوز برآوردی نداریم از اینکه چند درصد این ورودی‌ها بر اساس سهمیه پذیرش شدند؛ اما در سالهای پیش حدود ۳۰ درصد دانشجویان دانشگاه تهران بر اساس ضوابط قانونی سهمیه در این دانشگاه پذیرش شدند.

معاون آموزشی دانشگاه تهران به آمار کلی پذیرش دانشجویان رتبه‌ های برتر آزمون سراسری  اشاره کرد و گفت: ما ۵ گروه‌ آزمایشی در آزمون سراسری داریم که ۱۰۰ نفر در هر گروه اول می ‌شوند. در مجموع ۱۵۰ نفر از ۵۰۰ نفر برتر تمامی گروههای آزمایشی کنکور در دانشگاه تهران پذیرفته شدند.

 

اعتراض دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی

در ادامه موج اعتراضها دانشجویی، روز شنبه ۳ آبان، جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر در اقدامی نمادین، غذاهای بی‌کیفیت سلف دانشگاه را به سطل زباله ریختند؛ اعتراضی علیه بی ‌توجهی مزمن مسئولان به وضعیت تغذیه، خوابگاه و سلامت دانشجویان.

دانشجویان ‌گفتند: «غذاهایی که به ما می ‌دهند نه قابل خوردن است، نه قابل تحمل. چندین نفر دچار مسمومیت شده‌اند، اما هیچ مسئولی پاسخگو نیست. بارها اعتراض کردیم، اما گوش شنوایی وجود ندارد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که مشکلات خوابگاهها، گرمای طاقت‌فرسا، نبود امکانات اولیه و حتی نصب دوربین در راهروها، فضای دانشگاه را به محیطی سرکوب‌گر و غیرانسانی تبدیل کرده است.

 

مهاجرت ۶۶ هزار دانشجو از کشور طی ۲۰ سال

روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴، کارن ابری نیا دبیر کانون صنفی استادان دانشگاهی ایران درباره مهاجرت دانشجویان از ایران گفت: «موج مهاجرت از دانشگاه محصول امرزو و دیروز نیست، سالها ادامه دارد، یک آمار رسمی داریم که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ حدود ۶۶ هزار دانشجو از ایران مهاجرت کردند، آمارهای غیررسمی هم مدعی است که حدود ۲۰۰ هزار دانشجو مهاجرت کردند، مخصوصا دانشجویان دانشگاههای برتر که نخبه‌های ایران هستند و هرکدام ‌شان می‌توانند محور یک تحول باشند. خاطرم هست که وقتی اوباما رئیس جمهور ایالت متحده بود گفت که تمام نخبگان سراسر دنیا امریکایی هستند، منظورش این بود که نخبگان به آمریکا بروند.»

 

کُنش دانشجویان دانشگاه یزدان‌پناه سنندج

روز سه شنبه ۶ آبان ۱۴۰۴، جمعی از دانشجویان دانشگاه یزدان ‌پناه سنندج، دست به اقدام اعتراضی زدند.

دانشجویان معترض، با قراردادن ظروف وعده غذایی ناهار بر روی زمین، اعتراض خود را به کیفیت نامطلوب غذای ارائه شده در سلف، ابراز و در محوطه داخلی سلف تجمع کردند.

 

اعتصاب رزیدنتهای جراحی زنان دانشگاه علوم پزشکی اهواز

دستیاران تخصصی سال دوم و سوم رشته جراحی زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با انتشار یک بیانیه رسمی، اعلام کردند که در اعتراض به شرایط طاقت فرسا و کمبود شدید نیروی انسانی، از روز چهارشنبه ۷ آبان ۱۴۰۴، دست به اعتصاب کامل آموزشی و درمانی زدند.

این رزیدنتها وضعیت فعلی را تهدیدی جدی برای سلامت عمومی و آموزش تخصصی کشور دانسته و از فشارهایی خبر داده‌اند که بسیاری از آن‌ها را در معرض "افکار سویسایدال" (تمایل به خودکشی) قرار داده است.

تعداد دستیاران ورودی این رشته در سالهای اخیر به شدت کاهش یافته (ورودی ۱۴۰۲ به ۱۲ نفر، ۱۴۰۳ به ۷ نفر و ۱۴۰۴ به ۵ نفر)، که منجر به تحمیل بار کاری غیرقابل تحمل بر دوش رزیدنت‌های فعلی شده است.

 

سه حادثه در دو دانشگاه؛ یک دانشجو ضربه مغزی شد

روز چهارشنبه ۷ آبان ۱۴۰۴، مبینا حمصیان دانشجو معماری دانشگاه یزد حین انجام تمرین درس عملی خود در یکی از خانه ‌های سنتی یزد، از حفره ‌ای در سقف ساختمان سقوط کرد و دچار ضربه‌ مغزی گشت. لازم به توضیح است، با تصمیم خانواده‌اش، اعضای بدنش به بیماران نیازمند اهدا شد. دانشجویان اعلام کرده‌اند که ایمنی رعایت نمی شده و تنها وسیله ایمنی در اختیارشان، کلاه ایمنی بوده!

در همین هفته و در روزهای سه شنبه ۶ آبان و پنجشنبه ۸ آبان، پنج دانشجو خوابگاهی دانشگاه فرهنگیان خرم آباد به دلیل گازگرفتگی در دو روز متفاوت، راهی بیمارستان شدند. دانشجویان می‌گویند تهویه مناسب نیست و وسایل گرمایشی غیراستاندارد و نامناسب هستند!

 

اعتراض دانشجویان دانشگاه شیراز به کیفیت غذای سلف

روز چهارشنبه ۷ آبان ۱۴۰۴، دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در اعتراض به کیفیت پایین غذای سلف سینی غذاهای شان را بر روی پله‌ها چیدند و از سرف غذای بی‌کیفیت در اقدامی اعتراضی خودداری کردند.

آغاز سال تحصیلی و اعتراضها دانشجویان در زمینه‌های رفاهی و معیشتی، با پیوند خوردن به اعتراضها سیاسی و تشکل‌یابی، راه را برای تغییر ریشه‌ای و قدرت گرفتن هرچه بیشتر جنبش دانشجویی باز می‌کند.

 

وضعیت بحرانی پنج خوابگاه‌ دانشجویی

شرایط خوابگاههای دانشجوییِ دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه طباطبایی و بهشتی «نامناسب و نگران ‌کننده» است. این خوابگاهها با مشکلاتی چون فرسودگی ساختمانها، فقدان ایمنی (نظیر تجهیزات آتش‌نشانی و روشنایی کافی)، آلودگی شدید محیطی (شامل فضولات حیوانات، موش و سوسک) و کمبود امکانات اولیه نظیر تهویه، تخت و تجهیزات بهداشتی مواجه هستند. همچنین دانشجویان از سرقت، ناامنی و برخورد انضباطی در پی اعتراض به این وضعیت نیز خبر داده‌اند. منتقدان می‌گویند این بحران در حالی تشدید شده که بخش قابل توجهی از بودجه وزارت علوم به جای رسیدگی به امور رفاهی و ایمنی دانشجویان، صرف مسائل سیاسی و سرکوب فعالیتهای صنفی می ‌شود.

 

خودکشی دکتر نادیا متقی

روز دوشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۴، خبر خودکشی نادیا متقی، پزشک ۳۶ ساله شیرازی، جامعه پزشکی را در غم فرو برد. او که سالها برای نجات جان دیگران تلاش کرده بود، نتوانست جان خود را از چنگال ناامیدی نجات دهد. دکتر نادیا متقی، پزشک عمومی شاغل در شیراز و ۳۶ ساله بود.

بر اساس پژوهش‌های داخلی، ۳۴ درصد از رزیدنتهای ایرانی افکار خودکشی را تجربه کرده ‌اند. آماری که هر انسان دلسوزی را به تفکر وامى ‌دارد.

 

چهار هزار دانشجوی ارشد و دکتری بدون مدرک مانده‌اند

روز سه شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۴، روزنامه «شرق» در گزارشی مفصل از بحران تازه‌ای در آموزش عالی ایران خبر داده است؛ بحرانی که بیش از چهار هزار دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دکترای دانشگاه پیام‌نور را در بلاتکلیفی کامل قرار داده است.

بر اساس این گزارش، وزارت علوم اعلام کرده پذیرش این دانشجویان در واحدهای بین‌الملل پیام‌نور در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ بدون مجوز انجام شده و همین موضوع صدور مدارک، برگزاری آزمون جامع و ادامه‌ تحصیل آنان را متوقف کرده است.

دانشجویان می گویند که همه چیز «رسمی» به نظر می‌رسید: فراخوان در سایت دانشگاه منتشر شد، مصاحبه‌ها با حضور استادان و حراست برگزار شد، کارت دانشجویی صادر شد و کلاسها در سامانه پیام‌نور (LMS) برپا شد.

 

اعتراض دانشجویان دانشگاه کردستان

روز چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۴، دانشجویان دانشگاه کردستان نسبت به وضعیت نامناسب خوابگاهها و سرویس های ایاب و ذهاب این دانشگاه تجمعی در برابر خوابگاههای دانشجویی با حضور تعداد زیادی از دانشجویان برگزار کردند. دانشجویان شعار می دادند: دانشجو داد بزن، حقتو فریاد بزن...

 

بیانیه در محکومیت حکم اعدام احسان فریدی

روز شنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۴، جمعی از دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر بیانیه ای در محکومیت حکم اعدام احسان فریدی صادر کردند. در زیر بخشهایی از این بیانیه را می خوانیم:

«... دانشگاه صنعتی امیرکبیر ــ پلی‌تکنیک ــ که نامش با آزادی آکادمیک، عدالت‌ خواهی دانشجویی و پاسداشت کرامت انسانی پیوند خورده است، امروز بار دیگر در برابر آزمونی تعیین‌کننده قرار گرفته است. آزمونی که تنها سرنوشت یک دانشجو را نشانه نرفته، بلکه مفهوم دانشگاه، حق اندیشیدن و بنیان جامعه مدنی را هدف قرار داده است.
در دانشگاه ما، نشانه‌های آشکاری از امنیتی‌سازی فضاهای علمی و محدودسازی فعالیت‌های دانشجویی را دیده‌ایم؛ روندی که استقلال نهاد دانشگاه و جایگاه دانشجو را تضعیف و فضای آزاد نقد و گفت‌وگو را به تدریج به هراس و خودسانسوری بدل می‌کند. دانشگاه، میدان پرورش تفکر انتقادی است نه سازو کاری انضباطی برای تربیت فرمان‌برداران.
در چنین شرایطی، صدور حکم اعدام برای احسان فریدی ــ دانشجویی که باید در فضای نقد، پژوهش و مباحثه رشد یابد، اقدامی است که فراتر از یک مجازات فردی عمل می‌کند؛ این حکم تلاشی است برای ارسال پیام انضباطی به جامعه دانشگاهی، پیامی که می‌خواهد سکوت را جایگزین اندیشه، و ترس را جایگزین پرسشگری کند. حال آنکه جان انسان و کرامت دانشجو، خط قرمزی است که جامعه دانشگاهی نمی‌تواند و نباید در برابر آن عقب‌نشینی کند.
دانشگاه نه پادگان است و نه ضمیمه هیچ نهاد امنیتی؛ رسالت آن تولید دانش، نقد قدرت، و گشودن افق‌های تازه برای جامعه است. امنیت پایدار نیز نه با تهدید و حذف، بلکه تنها با پذیرش نقش فعال دانشجویان و مشارکت آزاد و مسئولانه آنان شکل می‌گیرد...

ما دانشجویان دانشگاه صنعتی امیرکبیر، حکم اعدام احسان فریدی را قاطعانه و اصولی محکوم می‌کنیم. این مخالفت نه از سر احساسات زودگذر، بلکه مبتنی بر تعهدی اخلاقی، علمی و اجتماعی است: پاسداری از حرمت انسان، صیانت از استقلال دانشگاه و دفاع از آینده‌ای که بدون آزادی و کرامت، ناممکن است...»

 

تجمع دانشجویان دانشگاه الزهرا

اعتراض شماری از دانشجویان دانشگاه الزهرا به تداوم قطع و جیره‌بندی آب در خوابگاههای این دانشگاه شامگاه یکشنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۴، بالا گرفت. دانشجویان با تجمع در محوطه خوابگاه و سردادن شعارهایی چون «ما منتظر حق‌مان هستیم، هیچ‌جا نمی ‌رویم، همین‌جا هستیم»، خواستار رسیدگی فوری به وضعیت آب و بهبود شرایط بهداشتی شدند.

بر پایه گزارشها، آب حمامهای خوابگاه تنها دو ساعت در شب، بین ساعت ۸ تا ۱۰، در دسترس است و در باقی ساعات شبانه ‌روز قطع می ‌شود.

روز دوشنبه اداره آب و فاضلاب تهران اعلام کرد که به‌دلیل «مصرف بیش از دوبرابر الگوی تعیین‌شده در دانشگاههای تهران، الزهرا و امیرکبیر،» فشار آب این مراکز کاهش یافته است.

 

خودسوزی دانشجوی نقشه‌كشی دانشگاه آزاد

 اهواز دوباره عزادار شد. این‌ بار برای «احمد بالدی» دانشجوی ۲۰ ساله که در اعتراض به تخریب اغذیه ‌فروشی خانوادگی ‌شان در پارک زیتون اهواز خودسوزی کرد، بامداد روز سه شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴، به خاطر سوختگی ۷۰‌ درصدی در بیمارستان طالقانی اهواز جان باخت. این چهارمین خودسوزی در خوزستان در ماههای پیشین است.
مجاهد بالدی (عبدالسیدی) پدر احمد پیش از فوت پسرش، درباره روز حادثه گفت: «شش فرزند دارم و معیشت ما از این مغازه است که ۲۰ سال پیش از شهرداری اجاره کردیم و حالا می ‌گویند باید تخلیه ‌اش کنی. احمد آن‌ روز کلاس داشت و باید ساعت ۶ از دانشگاه برمی‌گشت ولی استادش نیامده بود. با مادرش تماس گرفته و گفته بود یک دقیقه دیگر به منزل می ‌رسد اما دیر کرد و نیامد، مادرش نگران می ‌شود و به مغازه که فاصله خیلی کمی با منزلمان دارد می ‌رود و می ‌بیند که تعداد زیادی از ماموران شهرداری آنجا هستند و درگیری رخ داده است. احمد وقتی با ماموران شهرداری مواجه شده بود که می‌ خواستند مغازه را خراب کنند، از آنها درخواست کرده که این‌کار را نکنند ولی نمی ‌پذیرند. بعد از در پشتی به داخل مغازه می‌رود. ماموران برق را قطع می‌کنند و او در داخل می ‌ماند همانجا روی خودش بنزین می‌ریزد و می‌ گوید می‌ خواهم خودم را آتش بزنم اما ماموران به او می‌گویند، «آتش بزن ببینیم».


تهدید دانشجویان معترض دانشگاه آزاد سراوان

روز شنبه ۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۴، ساعاتی پس از انتشار گزارشی مفصل درباره اعتراض گسترده دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد سراوان نسبت به افزایش ۴۵ درصدی شهریه و عدم حضور هیات ‌رئیسه در جلسه رسمی پرسش و پاسخ، حراست دانشگاه اقدام به تهدید دانشجویان معترض کرده است.

حراست دانشگاه با احضار تعدادی از دانشجویان و همچنین تماس با نمایندگان آنان و انتشار متنی در گروههای دانشجویی اعلام کرده است: «هرگونه ارتباط با رسانه‌ها از جمله حال‌ وش ممنوع است و ارسال گزارش یا ویدئو به آن تخلف محسوب می‌شود. هر دانشجویی که در این موضوع نقش داشته باشد با او برخورد می‌شود.

 

توقف برگزاری «هفته دیزاین تهران»

روز یکشنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۴، برگزاری «هفته دیزاین تهران» که با استقبال گسترده جوانان روبه‌رو شده بود در دانشگاه تهران متوقف شد. در پلاکاردی که بر در ورودی دانشگاه تهران نصب شده نوشته شده است که برگزاری این هفته «در دانشگاه تهران به پایان رسیده است». قرار بود این نمایشگاه هنری که در چند مکان در شهر تهران در حال برگزاری بود تا روز ۲۶ آبان ادامه یابد. خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران، نوشت که هفته دیزاین تهران در پی انتشار یک «ویدئوی مبتذل» و اعتراض بسیج دانشجویی «متوقف شده» است. همگام با استقبال گسترده از هفته دیزاین در پایتخت ایران و تعریف و تمجید فراوان از این رویداد در شبکه‌های اجتماعی، عده‌ای از حامیان حکومت هم در چند روز اخیر به برگزاری این رویداد اعتراض کرده بودند. در غالب ویدئوهایی که از این رویداد هنری منتشر شده است زنان جوان حجاب اجباری بر سر ندارند.


خودکشی یک دانشجوی دانشگاه شیراز

فاطمه کمالی، دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی معدنی دانشگاه شیراز، شامگاه یکشنبه ۲۵ آبان در خوابگاه پردیس ارم جان خود را از دست داد،

مهدی محمدی، سرپرست معاونت دانشجویی دانشگاه شیراز گفت: «علت دقیق فوت این دانشجوی دختر دانشگاه شیراز همچنان نامشخص است و بررسیها از سوی پزشکی قانونی ادامه دارد.

 

خودکشی اکسترن پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی بم

حدود دو ماه پیش، یک استاجر پزشکی‌ ورودی ۱۴۰۰ به دنبال اقدام به خودکشی در خوابگاه به بیمارستان منتقل و در ICU بستری می ‌شود.  بعد از یک ماه که این دانشجو درخواست برای بازگشت به خوابگاه می‌کند، موفق به دریافت اسکان خوابگاهی نشده و در نهایت مجبور به اجاره منزل می‌شود. به گفته‌ دوستان وی، پیکر این دانشجو روز جمعه ۳۰ آبان ۱۴۰۴، پس از سه روز در منزل شخصی ‌اش پیدا شده است.

اگر شرایط اسکان خوابگاهی برای او فراهم شده بود، ممکن بود امکان رسیدگی سریع‌تر و در نتیجه نجات جان وی وجود می‌داشت.

جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بم با انتشار پیام‌ها و بیانیه‌هایی، خواستار پاسخگویی شفاف مسئولان این دانشگاه شدند.

دانشجویان تاکید کرده‌اند که شرایط فشار کاری و روانی در دوره‌ی اینترنی و استاجری، ضرورت حمایتهای رفاهی و روانی دانشجویان را دوچندان می‌کند‌.

 

(منابع استفاده شده برای تهیه این مجموعه: رادیو زمانه، ایسنا، هرانا، ایرنا، تلگرام دانشجوبان پیشرو، آسیانیوز ایران، ایران وایر، دانشجویان متحد، دویچه وله، حال‌ وش، رادیو فردا، تسنیم، اعتمادآنلاین)

منبع: نبرد خلق شماره ۴۹۶، شنبه یک آذر ۱۴۰۴ - ۲۲ نوامبر ۲۰۲۵

 

 https://t.me/nabard_khalgh

بازگشت به صفحه اول