فراسوی خبر... آدینه 30 مرداد

ایست "نرمش قهرمانانه" در مرز مجلس خبرگان

منصور امان

حُجت الاسلام حسن روحانی با اشاره به نمایش انتخاباتی پیش روی مجلس مُلاها تاکید کرده است که مجلس "خُم رنگرزی" نیست که "جناحی آن را به هر رنگی که می خواهد دربیاورد". وی در این رابطه انگُشت را به سمت شورای نگهبان گرفته و یادآور گردیده نهاد مزبور ناظر است و نه مُجری.

گرچه به ظاهر چنین می نماید که آقای روحانی این هُشدارها را در واکُنش به خط و نشانهایی که آیت الله جنتی، در نماز جُمعه کشید داده باشد، اما با توجه به آنکه سُخنان رییس شورای نگهبان بر موضوع انتخابات آینده مجلس خبرگان تمرکُز داشت و نه مجلس شورای اسلامی، بنابراین به نظر می رسد که تهاجُم گُفتاری آقای روحانی در یک میدان خالی صورت گرفته باشد.

آیت الله جنتی با تاکید بر اینکه "خبرگان قطعا از مجلس مهم تر است"، از پدید آمدن "وضعیت ناباب" در این مجلس و "به وجود آمدن مُشکلاتی برای کُل نظام، مملکت و انقلاب" پرهیز داده بود. وی سپس با هُشدار نسبت به اینکه "باید حواسمان جمع باشد"، آشکار از قصد تصفیه باند رقیب زیر عُنوان "جدا کردن افراد سالم و ناسالم" خبر داده بود.  

آقای روحانی در سُخنان خود پیرامون برگُزاری انتخابات "قانونی"، اما تنها به گونه حاشیه ای به مُهم ترین پهنه فعالیت و تدارُکات انتخاباتی باند آقای خامنه ای پرداخت. علت این امر می تواند وجود اختلافهای مُهم و حل نشده در هرم قُدرت بر سر جانشینی آقای خامنه ای باشد، وظیفه ای که مجلس خبرگان بعدی دیر یا زود با آن درگیر خواهد شد.

در عوض، رییس دولت "نرمش قهرمانانه"، به موضوع مجلس دهُم مُلاها وارد گردیده، زیرا پیرامون چگونگی برگُزاری و ترکیب آن بین جناحهای اصلی قُدرت اختلاف کمتری وجود دارد. در حقیقت، آرایش سیاسی "نظام" - تا آنجا که به قُدرت حُقوقی مربوط می شود – تابع اجبارات عینی دوران شکست هسته ای است و هیچ اُلگوی دیگری جُز بازتاب توازُن قوا در این دوران ندارد.

این امر نه فقط برای ثبات "نظام" حیاتی به شُمار می آید، بلکه تنها ابزاری است که حُکومت برای اثبات پایبندی به تعهُداتش به طرفهای خارجی در اختیار دارد. اشاره آقای روحانی مبنی بر اینکه انحصاری نبودن مجلس آینده "نظر رهبری است"، بیانگر توافُقی است که در این باره در رده های بالای حُکومت وجود دارد. از این رو، کشمکشهای احتمالی گرد نمایش انتخابات مجلس، از سطح چانه زنی بر سر وزن هر جناح و تناسُب نیرو در آن فراتر نمی رود.

با این حال، رویکرد مُحتاطانه رییس جمهور مُلاها در مورد مجلس خبرگان حاکی از آن است که تصمیم آقای خامنه ای فقط مربوط به مجلس شورای اسلامی می شود و در مورد مجلس مزبور مُعتبر نیست. باند حاکم هیچ تمایُلی به واگُذاری قُدرت حقیقی یا به شراکت گذاشتن آن ندارد و تنها بر پایه انحصار در کانون اصلی قُدرت است که سازش در حاشیه های آن برایش هضم پذیر و بی خطر می شود.

شوربختانه برای آقای روحانی آنکه، بدون پایان یافتن تمرکُز قُدرت در نهاد ولایت فقیه، هر ترکیبی از مجلس مُلاها، با هر تعداد از نماینده های این یا آن جناح، تغییری در مکانیزم تصمیم گیریهای کلان و توزیع قُدرت و ثروت نمی دهد. از این نظر، جدال او با شورای نگهبان در حاشیه قُدرت صورت می گیرد؛ رویکردی که تصادُفی نمی تواند باشد.

بازگشت به صفحه نخست