فراسوی خبر... پنجشنبه ۱۰ شهریور

نه اولین و نه آخرین بُحران در عراق

منصور امان

بُحران سیاسی عراق به جنگ خیابانی باندهای مُسلح فرا روییده است. ده ماه پس از انتخابات بی ثمر پارلمان، عراق بین خطر تبدیل به یک کشور شکست خورده بدون نهادهای قانونی و شهروندی موثر و ضرورت غلبه بر نظم سیاسی حاکم در نوسان است.

همچون ایران، اسلام سیاسی در عراق نیز نیروی اصلی تخریب شیرازه های اجتماعی – اقتصادی کشور و مُهمترین مانع تحولات دموکراتیک و عادلانه در مُناسبات موجود است. دو طرفی که خیابانهای بغداد و بصره را به میدان زورآزمایی خُشونت بار خود تبدیل کرده اند، نُقطه عزیمت مُشترکی در ادعای قُدرت و ثروت دارند؛ آنها سیاستها و کردار برآمده از آن را با توسُل به دین و شریعت توجیه می کنند و با همین ابزار نیز نیروی اجتماعی خود را گردآورده و سازمان می دهند.

بیش از پانزده سال حُکمرانی باندهای فاسد شیعه بر عراق، از این کشور ثروتمند و غنی ویرانه ای اجتماعی و اقتصادی ساخته است که بر آن فساد، تبهکاری و هرج و مرج فرمان می راند. نُقاط مُشترکی که بین عراق امروز با ایران دیده می شود، تصادُفی نیست و سرچشمه یکسانی دارد. این اسلام سیاسی است که با شاخصهای فقر، بیکاری، بی آیندگی، فلاکت گُسترده و تخریب زیربناها، فرای مرزهای جُغرافیایی خود را مُعرفی می کند.

مسیر تاسُف باری که عراق در آن گام می زند را استبداد مذهبی حاکم بر ایران با توسعه طلبی و مُداخله گری خود هموار کرده است. ج.ا با استفاده از قهر، خُشونت و باجگیری روندهای سیاسی در عراق را شکل داده و در عمل بُحران سیاسی در این کشور را به امری پیوسته بدل ساخته است. فقط در ایران نیست که رژیم ولایت فقیه انتخابات را به امری نمایشی و نهادهای انتخابی را به دستگاه های بی اختیار تبدیل کرده، در عراق نیز با تلاش "نظام" و همدستی باندهای دست نشانده اش، انتخابات به موضوعی بی معنا تغییر معنا یافته که همچون ایران، اکثریت مردُم به آن پُشت کرده اند.

درگیریهای روزهای گذشته در عراق نیز از همین سرچشمه آب می خورد. باندهای نشان دار وابسته به ج.ا، مانع تشکیل دولت از سوی برنده انتخابات (جریان آقای صدر) شدند و او نیز که در برخورد با انتخابات و نهادهای انتخابی، دستگاه فکری مُشابهی با رُقبای خود دارد، با کنار کشیدن نیروهایش از پارلمان تلاش کرد با فشار سیاسی و سپس نظامی، آرا خود را نقد کند.

عراق یکبار دیگر نیز ناکارا شدن رای اکثریت را تجربه کرده است. در انتخابان مجلس این کشور در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹)، ائتلاف "الوطنیه" به رهبری آقای ایاد علاوی به پیروزی رسید. اما در نتیجه دسیسه های رژیم ولایت فقیه و مُزدوران عراقی آن، وی نتوانست دولت تشکیل دهد و بازندگان انتخابات، آقای نوری مالکی، یک مُهره بدنام ج.ا، را به پُست نخُست وزیری نشاندند. تنها تفاوت دوره کُنونی مُصادره نتیجه انتخابات با دوره یاد شده این است که آقای مُقتدا صدر در آن هنگام در جرگه مُصادره کنندگان بود و از آن نفع می بُرد.

مُشکلاتی که عراق را به کام بُحران سیاسی و جنگ خیابانی فرو برده، شناخته شده است و راه حل آنها نیز روشن است: برچیدن بساط نظم فرقه ای و قومی، رفُرم عمیق در قانون اساسی، خلع سلاح باندهای مُسلح و تصفیه ارتش و اُرگانهای امنیتی از وجود آنها و پایان دادن به مُداخله گری خارجی. نه انتخابات زودهنگام پارلمان و نه توافُق باندهای مُسلح بر سر تشکیل دولت، به بُحران ساختاری فراگیر پایان نمی دهد.

ج.ا و دست نشاندگان بومی آن از هر باند و دسته، با تمام توان در برابر چنین تحولاتی ایستاده اند و در آینده نیز – گذشته از آنکه چه مُعادله ای صحنه سیاسی را رقم بزند - خواهند ایستاد. از این رو بُحران خطرناکی که عراق را رو به پرتگاه می برد، همچنان فعال باقی می ماند.     

 

 

بازگشت به صفحه نخست