رویدادهای هنری ماه
لیلا جدیدی
سخن روز:
- هر گاه عکسهای رهبران در اماکن عمومی بزرگتر از اندازه تمبر پستی شود، خطر دیکتاتوری حتمی است (ولادیمیر ناباکوف، 1899- 1977، نویسنده رمان، داستان کوتاه، مترجم و منتقد چندین زبانه روسی – آمریکایی)
- رها کن خود را از بردگی فکری! هیچکس جز خود ما نمی تواند فکرمان را آزاد کند (باب مارلی، 1945 – 1981، خواننده، ترانه سرا، و فعال اجتماعی جاماییکایی)
- من اشخاص زنده را کسانی می بینم که مبارزه می کنند. بی مبارزه زندگی مرگ است )ویکتور هوگو، ۱۸۰۲ – ۱۸۸۵، شاعر، داستان نویس و یکی از بنیانگذاران مکتب رمانتیسم. آثار او به بسیاری از اندیشه های سیاسی و هنری رایج در زمان خویش اشاره دارد)
سینما
تعلیق فیلم میلیاردی لاله
پروژه ساخت ۶ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومانی "لاله"، به کارگردانی اسدالله نیک نژاد که بر اساس زندگی لاله صدیق است، به حال تعلیق درآمد. لاله نخستین راننده زن حرفه ای ایرانی است که با دشواری زیاد راه خود را در فضای مردسالار جامعه ایران و ورزش رالی باز می کند.
"مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی" با انتشار بیانیه ای نوشته است که کارگردان فیلم "ادعایی مبنی بر عدم مالکیت مرکز بر این پروژه سینمایی را مطرح کرده و صحبت از مالکیت یک کمپانی کانادایی به میان آورده". این درحالیست که "مرکز، خود را مدعی مالکیت این فیلم می داند."
مرکز یادشده غالبا فیلمهای کوتاه مستند می ساخت، اما جواد شمقدری در مقام معاون سینمایی وزارت ارشاد و رییس سازمان سینمایی، تولید این فیلم پرهزینه را به عهده گرفته بود. گفته می شود، در سالهای اخیر، ۹۰ درصد بودجه این سازمان به تنها سه فیلم از جمله فیلم "لاله" اختصاص یافته بوده است.
اهدای نشان عالی فرهنگی فرانسه به دو فیلمساز آمریکایی
جوئل و اتان کوئن، برادران فیلمساز آمریکایی، در مراسمی در پاریس بالاترین نشان عالی فرهنگی فرانسه را دریافت کردند. این دو برادر برای فیلمهای "جایی برای پیرمردها نیست" و "فارگو"، چهار جایزه اسکار برده اند.
هشت فیلم از فیلمهای برادران کوئن نخستین اکران خود را در جشنواره سینمایی کن داشت و فیلم "بارتن فینک"، ساخته این دو برادر، در سال ۱۹۹۱ برنده نخل طلای این جشنواره شد.
تازه ترین فیلم آنها "درون لوین دیویس" نیز جایزه بزرگ هیات داوران را از جشنواره کن امسال دریافت کرد.
انتخاب "عالم دینی" تازه در شورای نظارت بر پروانه ساخت
موج انتصابات و تغییرات در "سازمان سینمایی" با تغییر مجدد اعضای شورای نظارت بر پروانه ساخت ادامه دارد. با استعفای شهاب مرادی و بنا بر اصرار مدیران سازمان سینمایی به حضور یک «عالم دینی» در این شورا، روحانی دیگری به نام طه مرقاتی جایگزین وی شد.
جشنواره حقوق بشر افغانستان
برندگان دومین جشنواره بین المللی فیلم حقوق بشر افغانستان، اعلام شدند و هیات داوران به هشت فیلم در بخشهای اصلی رقابت جشنواره جایزه دادند.
فیلم مستند "افغانستان کوچک"، ساخته بصیر سیرت، فیلمساز افغان، و فیلم کوتاه داستانی "آخرین رییس جمهور"، اثر محمد جمیل ژاله، برندگان دومین جشنواره بین المللی فیلم حقوق بشر در بخش داخلی جشنواره اعلام شدند. ۲۳ فیلم دیگر نیز به نمایندگی از سینمای افغانستان در این جشنواره رقابت کردند.
در بخش دانشجویی جشنواره، فیلم کوتاه "سعادت به مزار می رود"، کار مشترک ویس سنجر و خادم حسین بهنام، مقام اول، فیلم کوتاه "خُروپُف"، ساخته محمد عارف محبی، مقام دوم و فیلم کوتاه "نامه ای از پسرم"، مقام سوم را گرفتند.
همچنین فیلم بلند داستانی "حتی اگر برای همه" از سینمای ارمنستان، فیلم کوتاه داستانی "نامزد" از کانادا و مستند "در آرزوی هالیوود" از آمریکا، جایزه بخش بین المللی این جشنواره را از آن خود کردند.
"جان برگان"، فیلمساز بریتانیایی که برای داوری جشنواره از بریتانیا به کابل آمده است گفت، از تماشای فیلمهای این جشنواره حیرت زده شده است.
فیلمهای این جشنواره در سه بخش داخلی، خارجی و دانشجویی و در سه ژانر مستند، کوتاه و انیمیشن رقابت کردند. هیچ اثر انیمیشن در این جشنواره جایزه نبرد. روز پایانی جشنواره با حضور نزدیک به چهارصد مهمان خارجی و داخلی، اجرای نوازندگان افغان، رقص تکنو و اعطای جوایز پایان یافت.
کتاب
نویسنده رمان پر فروغها جوان ترین برنده جایزه بوکر شد
"النور کاتن" در ۲۸ سالگی جوان ترین نویسنده برنده جایزه بوکر شد. رمان ۸۳۲ صفحه ای خانم کاتن با عنوان "پرفروغها" (Luminaries) که داستانی است درباره جست و جوی معادن طلا در قرن نوزدهم، طولانی ترین رمانی است که در تاریخ این جایزه ۴۵ ساله برنده شده است. رابرت مک فارلین، رییس هیات داوران، این رمان را "یک اثر شگفت انگیز، یک کار پرفروغ" خواند.
نویسنده کانادایی برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۱۳
آکادمی نوبل سوئد "آلیس مونرو"، نویسنده کانادایی را به عنوان برنده جایزه امسال ادبیات معرفی کرد. او سیزدهمین زنی است که برنده نوبل ادبیات شده است. داستانهای مونرو به موضوعات انسانی که بیشتر در زادگاهش "اونتاریو" می گذرد، اختصاص دارد. به این نویسنده ۸۲ ساله لقب "چخوف کانادا" داده اند.
آکادمی نوبل، نویسنده کانادایی را "استاد داستان کوتاه معاصر" لقب داد و از او بخاطر "داستانهایی که با ظرافت نوشته شده و ویژگی آنها روشنی و واقعیت روانشناختی است" تقدیر کرد. از جمله داستانهای تقدیر شده او "آدمهای کوچک و احساسات بزرگ" است.
شماری از مجموعه داستانهای خانم مونرو به فارسی نیز ترجمه شده است، از جمله "گریزپا"، "پاییز داغ"، "رویای مادرم"، "دورنمای کاسل راک"، "عشق زن خوب"، "فرار" و "خوشبختی در راه است". مژده دقیقی، مترجم دو مجموعه از آثار آلیس مونرو است.
جایزه نقدی که به خانم مونرو تعلق می گیرد، هشت میلیون کرون سوئد، معادل ۱.۲۵ میلیون دلار است. جایزه سال گذشته را "مو ین"، نویسنده چینی برده بود.
حکم دادگاه استانبول در مورد نویسنده معترض
دادستانی در استانبول زندانی شدن یک نویسنده ترک را به مدت 10 ماه تا 12 سال به اتهام توهین به نخست وزیر، فرماندار استانبول و وزیر کشور خواستار شد.
"امراه سربس"، نویسنده ترک، در یک برنامه تلویزیونی یک بازی با کلمات راه انداخت و اسم میانی رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه را از "طیب" به "طازیک" تغییر داد. "طازیک" به معنای آب پرفشار است که استعاره ای به اقدامات پلیس ترکیه یعنی استفاده از آب پرفشار و شلیک گاز اشک آور علیه معترضان در جریان روز کارگر تلقی می شود.
دادگاه جرایم جنایی استانبول این کیفرخواست را تایید و روند تحقیقات و بررسی این پرونده را آغاز کرده است
موسیقی
دویستمین سالگرد تولد وردی و واگنر، دو قطب محبوب اپرا
دنیای موسیقی امسال دویستمین سالگرد تولد "جوزپه وردی"، آهنگساز بزرگ ایتالیایی را جشن گرفته است. طنین موسیقی باشکوه او اکنون بیش از هر زمان دیگری در تالارهای کنسرت دنیا پیچیده است.
آهنگساز دیگری که دویستمین سال تولدش همزمان با وردی جشن گرفته شده، "ریچارد واگنر" است. از این دو آهنگساز که به فاصله شش ماه از یکدیگر به دنیا آمده اند، به عنوان دو قطب هنر محبوب اپرا در قرن نوزدهم یاد می شود.
راز موفقیت هنر وردی در عصر رمانتیسم - بر خلاف واگنر که متن اپراهایش را خود می نوشت - استفاده از ملودرامهای عاشقانه و آزادیخواهانه نویسندگان محبوبی مثل "ویکتور هوگو"، "آلکساندر دوما"، "شیللر" و "لرد بایرون" و بازنویسی آنها به قلم اپرانویسهای خبره و با تجربه و تلفیق این همه با تواناییهای ذاتی و دراماتیک موسیقی خود بود. وردی به این ترتیب در آثار دوره میانی خود هم قلب توده ها را تسخیر می کرد و هم دل منتقدان را به دست می آورد.
پخش صدای زنان خواست خانه موسیقی
جشن چهاردهمین سال تاسیس "خانه موسیقی ایران" شامگاه دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۲ در تالار وحدت برگزار شد، داریوش پیرنیاکان، سخنگوی "خانه موسیقی" در حضور معاون وزیر ارشاد خواستار آزاد شدن صدای زنان در ایران شد.
پیرنیاکان با اشاره به این نکته که در فقه اسلامی هیچ اثری از "حرام بودن موسیقی" نیافته است گفت: "۳۴ سال است که در عرصه موسیقی زمستان است. هنوز موسیقی را اینجا حرام می دانند. هیچ روایتی نیست که نشان دهد موسیقی حرام است و درست نیست که این خیل عظیم جمعیت شنوندگان موسیقی را نادیده بگیریم. از فقها می خواهم توضیح دهند در کجای دین موسیقی حرام اعلام شده است؟ به علاوه، خواسته مهم خانه موسیقی پخش شدن صدای زنان است."
دستگیری 39 تن از هنرمندان کرمانشاهی
۳۹ تن از هنرمندان، نوازندگان، تصویر برداران، خوانندگان و دست اندرکاران هنر موسیقی در کرمانشاه، هرکدام به ۱ سال حبس تعزیری و ۱۰ میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شدند. طی سال گذشته ۵۸ تن از هنرمندان کرمانشاهی که غالبا در کار موزیک زیرزمینی و برگزاری جشنهای عروسی فعالیت داشتند، بازداشت شدند.
اکثر این افراد ابتدا توسط تلفن به نهادهای امنیتی احضار و بازداشت گردیده بودند.
نقاشی
بنکسی، هنرمند خیابانی
"بنکسی" (نام مستعار)، مشهورترین هنرمند خیابانی است که تعدادی از آثار او بین پانصد هزار تا یک و نیم میلیون دلار در حراجیها فروخته شده است. او در اعتراض به تجارت کلان با آثار هنری اش، نقاشیهایش را به دست یک نفر می دهد تا در کنار خیابان به عابران بفروشد. در آخر روز 420 دلار به فروش رفت و تعداد زیادی از آثار هم که 60 دلار قیمت گذاشته شده بود، خریدار پیدا نکرد.
بنکسی با دیوارنگاره هایی که در بریستول و سپس لندن رسم کرد، به شهرت رسید و چون دیوارنگاری به دلیل آسیب رسانی به اموال عمومی جرم محسوب می شود، سالها فعالیت پنهانی داشته است. این هنرمند معترض تاکنون در برابر دوربینهای عکاسی و تلویزیونی ظاهر نشده و کسی چهره او را ندیده است.
در سال ۲۰۱۱ فیلمی مستندی از او نامزد اسکار بهترین مستند شد.
"این من نیستم" نا نمایشگاه نقاشی کودکان کار
نمایشگاه نقاشیهای کودکان کار که از تاریخ ۱۴ مهرماه در فرهنگسرای آفتاب با نام "این من نیستم" آغاز شد، تا تاریخ ۲۳ مهرماه ادامه داشت.
عواید این نمایشگاه که به همت "جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان" در فرهنگسرای آفتاب برگزار شد، به کودکان کار اختصاص یافت.