|
رویدادهای هنری ماه (شهریور۱۳۹۶) فتح الله کیائیها
سرآغاز شروع سخت است و دردناک. در یک آگهی می توان خواند که از شاملو و آیدا و آشیانه عشق جاودان شان ، دکه ای ساخته اند به ریاکاری تا جماعتی شیفته را آنچه در انبان است بدزدند و چون قصابان ساطور بر دست، ابتذال را در هر کوی و برزن تقسیم به نسبت کنند و دکه بازار ریاکاری اصلاح طلبی دینی را این بار با نام و خاطر مردی بزرگ از تبار خلق، آب و جارویی دگرگونه کنند. اگرچه در همه جا متداول است که خانه و محل زندگی مشاهیر را چونان موزه ای گرانبها در معرض بازدید عموم می گذارند، اما نه برای سودجویی که برای معرفی آنها و آثارشان و این که چه کرده اند با فرهنگ یک قوم و یک ملت. اما در دکه بازار ولایت ام القرا هر چه به چشم می خورد، ریاکاری است و سود جویی و به ابتذال کشاندن تمامیت فرهنگ یک ملت. این مشاطه بازار در حالی به برگزاری تور بازدید از خانه شاملو و آیدا پرداخته که تجمع دوستدارانش را بر مزارش بر نمی تابد، که این خود نشانه ای است از کاسبکاری دینی در جمهوری ولایی و آنهم البته از نوع اصلاح طلبانه به پیسی افتاده. اگرش پرسیدند: بگوییدشان در پیکار تاریکی نخواست تاریکی را سپر کند. نقره داغش کردند.
موسیقی
گامهایی اولیه ولی محکم در اعتراض به لغو کنسرتها در خبرها آمده بود که یک خانواده خوش فکر و مصمم مشهدی به دنبال لغو پی در پی کنسرتها در این شهر، در اعتراضی که در نوع خود کم نظیر است، اقدام به راه پیمایی ۶۰ روزه به دور ایران کردند. فریادی چنان رسا که کیهان کلهر و حسین علیزاده را به دیدارشان کشاند. کلهر و علیزاده در این دیدار ضمن ابراز خرسندی از ملاقات با این خانواده، از حرکت جالب آنها در حمایت از اهالی موسیقی و فرهنگ ایران تقدیر کردند. احمد مهرچیان ۴۳ روز قبل به همراه همسرش دکتر زهره براتی، پسر ۴ ساله‌‌اش کورش و دختر ۶ ساله اش باران، راهپیمایی خود را با شعار "حق داریم آوازهای سرزمین مادری را در شهرمان بشنویم" از شهر مشهد آغاز کرده اند و طی این سفر طولانی ضمن حمایت از فرهنگ موسیقی کشورمان، به دیدار اساتید مختلف این رشته در شهرهای مختلف می روند. احمد مهرچیان درباره واکنش مردم به حرکت آنها گفت: "خوشبختانه برخوردهای بسیار جالبی را از سوی مردم خونگرم مناطق مختلف کشورمان شاهد هستیم. به هر منطقه که می رویم با صحنه های بسیار جالبی روبرو می شویم." زهره براتی نیز گفت: "پس از انعکاس خبر راهپیمایی ما در رسانه ها، شاهد هستیم که بسیاری از مردم کشورمان از آن حمایت کرده اند و این برای ما بسیار جالب است. به هر جا که می رویم مردم ما را می شناسند و بسیاری نیز نشان می دهند که شعار "حق داریم آوازهای سرزمین مادری مان را در شهرمان بشنویم" تا چه حد برایشان دغدغه است."
حسین زمان در دولت حقوق شهروندی همچنان ممنوع الکار حسین زمان٬ خواننده موسیقی پاپ، می گوید از ۱۵ سال قبل تاکنون ممنوع الکار شده و درخواستش برای فعالیت هنری در دولت حسن روحانی نیز بی نتیجه مانده است و دولت دوازدهم باید تکلیف وی را در این زمینه مشخص کند. "ایلنا" روز سه شنبه ۱۴ شهریور به نقل از آقای زمان نوشت که وزارت ارشاد نیز همان پاسخ دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد را به وی داده‌است. او که به گفته خودش از دوران محمد خاتمی و نزدیک به ۱۵ سال پیش٬ ممنوع الکار شده، افزود: "در دوره هشت ساله دولت آقای احمدی نژاد من بارها به وزارت ارشاد رفتم، ولی هر بار به من گفتند ما نمی توانیم به شما مجوز بدهیم." وی در اظهاراتی کنایه آمیز اضافه کرد: "گفته بودند در این دولت (دولت روحانی) هم تدبیر هست و هم امیدواری. از این رو چندین بار به وزارت ارشاد و دفتر موسیقی و معاونت امور هنری ارشاد مراجعه کردم که آنها همین پاسخ دوره احمدی نژاد را به من دادند".
رامین فتاحی پور و همکاری آهنگین با مهاجران در پایان سال تحصیلی گذشته و آغاز تعطیلات تابستانی در ایالت "نورد راین وِستفالن" آلمان، بزرگترین ارکستر دانش آموزی این ایالت در "دورتموند" اثری از آهنگساز ایرانی، رامین فتاحی پور که به عنوان مهاجر در آلمان زندگی می کند را در تالار مدرسه "گارتنشتات" Gartenstadt بر صحنه برد. این ارکستر ۵۰ نفره که تاکنون تجربه اجرای آهنگهای شرقی را نداشت، توانست اثر تلفیقی فتاحی پور را به خوبی اجرا کند. ۵ نوازنده ایرانی، عارف ابراهیم پور (کمانچه)، بهنام خاتمی (نی)، بابک خزایی (تار)، رامین فتاحی پور (پیانو) و اسکندر آبادی (تنبک و دف) این ارکستر سمفونیک را همراهی می کردند و بخشهای ویژه ایرانی اثر را می نواختند. به جز غزل دهواری که در این ارکستر فلوت می نوازد، دانش آموزان دیگری از کشورهای گوناگون هم در این ارکستر فعالیت دارند.
سینما
جشنواره فیلم دهوک در اقلیم کردستان عراق پنجمین دوره جشنواره بین المللی فیلم دهوک شامگاه 18 شهریور در شهر "دهوک" در اقلیم کردستان عراق با نمایش فیلم "زر" ساخته "کاظم اوز"، کارگران کُرد، آغاز شد. جشنواره فیلم دهوک بر خلاف جشنواره های مجلل سینمایی جهان، در شهری که تا سال گذشته یک شهر جنگ زده بود و با مردمانی که به سینما علاقه دارند، برگزار می شود و از این نظر یک جشنواره کاملا مردمی ست. "شمال صابری"، مدیر هنری این جشنواره گفته است فیلمهای این فستیوال می بایست امیدهای مردم کُرد را بازتاب دهند. جشنواره فیلم دهوک در مکانهای عمومی برگزار می شود و برخی فیلمهای بخشهای مختلف آن هم در کلاسهای دانشگاه به نمایش درمی آیند. در پنجمین دوره جشنواره فیلم دهوک ۱۳۱ فیلم از ۵۰ کشور جهان به نمایش درمی آیند. در این جشنواره بیش از ۱۲۰ سینماگر مهمان نیز حضور دارند.
فیلم "مادر" در ونیز "هو" شد تازه ترین ساخته "دارن آرونوفسکی" با نام "مادر" (با بازی "جنیفر لارنس" و "خاویر باردم") که در بخش مسابقه هفتاد و چهارمین دوره جشنواره جهانی فیلم ونیز حضور داشت، به هنگام نمایش برای نمایندگان رسانه ها به شدت هو شد و در پی آن با سِیلی از نقدهای منفی روبرو گردید. اما گذشته از هیاهوی جشنواره ای، "مادر" فیلم غریبی است و به شدت تکان دهنده که تماشای آن هم صبر بسیار می خواهد، هم به دانش زیادی درباره اسطوره ها و داستانهای کهن نیاز دارد. به همین دلیل فیلم ساده ای نیست و همزمان به دلیل وجود خشونت افراطی در پایان آن، می تواند واکنش منفی بسیاری را برانگیزد . با این وجود، کارگردان با سماجت و پشتکار فوق العاده ای تا آخرین پله جنون خود را بالا کشیده و بیننده را نیز با خود به تماشای آن می کشاند.
فتوای مرگ برای کارگردان زن فلسطینی "اما من می خواهم فیلمی تکان دهنده بسازم." "میسلون حمود"، کارگردان عرب- اسراییلی قبل از آنکه فیلمی بسازد این جمله را گفته بود و در همان فیلم اول لرزشی را پدید آورد که پس لرزه هایش فتوای مرگ را برایش به ارمغان آورد. "در میانه"، فیلم سنت شکنی که حمود ساخته، داستان سه زن عرب- اسراییلی را روایت می کند که از شهرهای خود به تل آویو کوچ می کنند تا از سنتهای تحمیلی بگریزند. دو زن مسلمان هستند و سومی مسیحی است. یکی وکیلی است در جستجوی همسری که مانند او بخواهد زنجیر سنتها را پاره کند، دومی یک دی جی و همجنس گرا است که گاهی مواد مخدر هم مصرف می کند و سومی اگرچه زنی محجبه است، ولی نمی خواهد با یک مرد مذهبی افراطی ازدواج کند. پس از اکران فیلم، یک روحانی فلسطینی با صدور فتوایی، فیلم را "حرام" و سازنده آن را "مرتد" و مستحق مرگ معرفی کرد. یسلون حمود، ۳۵ ساله، در واکنش به این فتوا می گوید: "این تهدیدها اگرچه من و هنرپیشگان فیلم را نگران کرده، ولی از سوی دیگر بسیاری را به سینما کشاند تا ببینند چگونه فیلمی است که زحمت یک فتوا را برایش کشیده اند." وی می افزاید: "من می خواستم فیلمی بسازم که جامعه بسیار سنتی فلسطینی را منفجر کند. ساختن فیلمی نرم که مردم می خواهند بدون دغدغه آن را ببینند و تکان شان ندهد، هنر نیست. هنرمند وظیفه دارد از واقعیتهایی که اکثریت نمی خواهند ببینند و منکر آن هستند، صحبت کند."
تاتر
شش داستان از مهشید امیر شاهی بر صحنه تاتر نمایش "در این مکان و در این زمان" به کارگردانی نیلوفر بیضایی، چند تابلو بر اساس داستانهای مهشید امیرشاهی، نویسنده نام آشنای ایرانی ست که به زودی در اکتبر سال جاری توسط گروه تاتر "دریچه" روی صحنه می رود. در دو اجرای نخست این نمایش در ۲۸ و ۲۹ اکتبر سال جاری، مهشید امیرشاهی نیز حضور دارد. "مه دره و گرد راه"، "اسم گذاری بچه سیمین"، "لابیرنت"، "اینترویو"، "در این مکان و در این زمان" و سرانجام بخش کوتاهی از رمان "در حضر" که حال و هوای ماههای نخست انقلاب را بازگو می کند، شش اثری هستند که به نمایش در می آیند. این آثار هرچند در فاصله بین سالهای دهه ۱۳۴۰ تا اواخر ۱۳۵۰ نوشته شده اند، اما روی صحنه و در کنار هم تصویری مرتبط را از ذهن و درگیریهای زن متجدد ایرانی پیش روی تماشاگر قرار می دهند. نیلوفر بیضایی ویژگیهای آثار امیرشاهی را تنوع در سبک، تسلط بر زبان، تاکید بر شخصیتهای زن و رابطه بین زن و مرد، شهامت و تیزبینی و دوراندیشی در صدر انقلاب، تسلط بر طنز و موقعیتهای تراژیک و دفاع از آزادی بیان می داند. به گفته او ویژگی دیگر آثار او این واقعیت است که مهشید امیرشاهی یک نویسنده تبعیدی است و ناگزیر نسلی از جوانان ایرانی از خواندن آثار او محروم مانده اند. در "این مکان و در این زمان"، یکی از شش داستان یاد شده، با هنرنمایی مرتضی مجتهدی، ژاله شعاری و هرمین عشقی و به کارگردانی نیلوفر بیضایی و با موسیقی زنده و آواز آزاده بهرامی (آرتیمس) ۲۸ اکتبر در فرانکفورت روی صحنه خواهد رفت.
مریوان در حال و هوای جشنواره بین المللی تاتر خیابانی دوازدهمین جشنواره بین المللی تاتر خیابانی از ۱۷ شهریور در مریوان آغاز شده است. در این دوره از جشنواره، ۳۶۲ هنرمند و بازیگر تاتر حضور دارند. گروه هایی از کشورهای برزیل، اسپانیا، فرانسه و آذربایجان نیز در این جشنواره شرکت کرده اند. جشنواره بین المللی تاتر خیابانی مریوان هر ساله با حضور هنرمندان از سراسر ایران و جهان در مریوان برگزار می شود، بر همین اساس مریوان "پایتخت تاتر خیابانی ایران" لقب گرفته است.
آریان منوشکین در آلمان تقدیر شد "آریان منوشکین"، یکی از بزرگترین هنرمندان تاتر فرانسه، در فرانکفورت جایزه گوته را دریافت کرد. به همراه منوشکین به سه خانم هنرمند نیز "نشان گوته" اهدا شد. منوشکین، بانوی ۷۸ ساله تاتر فرانسه، از نیم قرن پیش مدیریت تاتر "دو سولی" را به عهده دارد؛ یکی از مهمترین پایگاههای هنر تاتر در فرانسه، که هم اعتبار هنری و هم تعهد سیاسی آن زبانزد همگان است. خانم منوشکین تاتر سولِی (آفتاب) را در سال ۱۹۶۴ به همراه عده ای از هنرمندان تاتر با شور و شوق فراوان و بر پایه هایی دموکراتیک بنیاد گذاشت. جایزه گوته از ۱۹۲۷ تا کنون هر سال در روز ۲۸ اوت، زادروز شاعر بزرگ آلمان، به یک چهره بزرگ فرهنگی اهدا می شود. این جایزه نقدی است و ۵۰ هزار یورو ارزش دارد. یکی از آخرین کارهای صحنه ای آریان منوشکین، اجرای نمایش "آنا کارنینا"، بر پایه رمان معروف "لئو تولستوی" بود. در این نمایش که در ژوئن ۲۰۱۶ در پاریس به روی صحنه رفت، گلشیفته فراهانی، نقش اصلی را ایفا می کرد.
(منابع: دویچه وله، ایرنا، صدای آمریکا، ایلنا، بی بی سی ،رادیو فردا، رادیو زمانه)
منبع: نبردخلق شماره ۳۸۹، شنبه اول مهر ۱۳۹۶ - ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۷
|