|
رویدادهای هنری ماه (فروردین ۱۴۰۰) گردآوری و تنظیم: فتح الله کیائیها
بازجو شکنجه گرهای اطلاعاتی جشنواره شعر بر گزار کردند! طبیعی است در مملکتی که شاعرش قصد بمب گذاری در مراسم گردهم آیی مقاومت ایران را دارد و کارداران سفارتهایش در سراسر جهان به نشر اکاذیب علیه مقاومت می پردازند و گروههای کوچک و بزرگ تروریستی سازماندهی می کنند، لازم است که سربازان گمنام بازجو شکنجه گرش هم جشنواره ی شعر برگزار کنند، چرا که شکنجه و زندان و اعدام و البته همچنان طلبکار بودن از مردم، خودش هنری است که فقط و فقط از عهده مقام معظم وقاحت و جنایت و پادوهای ریز و درشتش بر می آید. بعد از رونمایی وزارت اطلاعات از فعالیتهای خود در تولید فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی، اینک این دستگاه امنیتی و جاسوسی پرده از تلاش برای آلوده کردن پهنه ادبیات برداشته است. رسانه های حکومتی خبر از جمع آوری تعدادی زیر عنوان "شاعر" و برگزاری "جشنواره ملی شعر گمنامی" از سوی وزارت اطلاعات داده اند. وزیر اطلاعات، سید محمود علوی، روز پنجشنبه 19 فروردین، در اختتامیه این جلسه که در شیراز برگزار گردیده گفت: "یکی از مهمترین عرصه ها که باید شعر شاعران بدرخشد، عرصه گمنامی و مظلومیت است. جوانان و دلاور مردان گمنامی که جان خود را بر کف می گیرند که امنیت و آرامش را برای مردم و کشور به ارمغان آورند." وی به بدنامی دستگاه امنیتی و دشواری جمع آوری "شاعر وزارتی" اعتراف کرد و گفت: "کمتر کسی فکر می کرد که این جشنواره با استقبال خوب شعرا همراه شود، اما شرکت حدود ۲۰۰ شاعر در این جشنواره نشان دهنده برخوردار بودن از مردمی قدرشناس است که زبان مجاهدت خاموش را هم به خوبی می فهمند." وزیر اطلاعات که آشکارا از بازتاب منفی گسترده به فیلم و سریال سازان وزارتی گزیده شده، گفت: "امروز حضور هنرمندان در عرصه سینما و تئاتر با خلق هنرهای بسیار خوب مایه افتخار ما و تمام هنرمندان است و وقتی سریالی در تلویزیون به نمایش گذاشته شد برخی کسانی که پیوندی با عمق مردم ندارند و با تلاش جهادگران عرصه مجاهدت خاموش چندان آشنایی ندارند، وقتی کارگردان آن سریال را به نوعی سرزنش می کردند آن کارگردان سر را بالا گرفت و با سرفرازی گفت، برای چه شرمنده و خجالت زده باشم، از اینکه با همکاری دستگاه امنیتی کشورم سریالی را در عرصه امنیت پدید آورده ام و از اینکه مجاهدت خاموش سربازان گمنام که امنیت را برای زن و فرزندم و کشورم ایجاد کرده اند شرمنده باشم؟" جالب اینجاست که رسانه های حکومتی نام هیچیک از شکنجه گران و قلم به مزدانی که در دخمه وزارت اطلاعات حضور پیدا کرده بودند را ذکر نکرده اند و سخنی از آنچه که در این "جشنواره" گذشته به میان نیاورده اند. در اخبار منتشر شده تنها به این بسنده شده که "چهار تن از شاعران استان فارس نیز به نمایندگی از شاعران کشور در آیین اختتامیه به شعرخوانی در وصف سربازان گمنام امام زمان در وزارت اطلاعات" پرداخته اند. امید آنکه از شعر این عربده کشان ولایی در جهت شکنجه آزادگان زندانی استفاده نشود!
سینما
اعتراض فیلمسازان به توافق ۲۵ ساله با چین ۱۸ فیلمساز در اطلاعیه ای سند همکاریهای راهبردی ۲۵ ساله جمهوری اسلامی و چین را "فاقد وجاهت و مشروعیت" اعلام کردند. در این نامه سیاستهای جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته "پنهانکارانه" توصیف شده و تاکید گردیده: "این سند که مفاد آن از ما مردم ایران پنهان شده است، در راستای منافع ملی نیست." این اطلاعیه به امضای جعفر پناهی، محمد رسول اف، کیومرث پوراحمد، علی مصفا، مصطفی آل احمد، سعید ابراهیمی فر، محسن استادعلی، مجید برزگر، عزیزالله حمیدنژاد، علیرضا رئیسیان، محمدعلی سجادی، مهوش شیخ الاسلامی، محمد شیروانی، ناصر صفاریان، عبدالرضا کاهانی، خسرو معصومی، فرهاد مهران فر و مجتبی میرطهماسب رسیده است. سند مزبور روز هفتم اسفند به امضای وزرای خارجه دو کشور رسید، ولی تاکنون متن کامل آن منتشر نشده است. علی ربیعی، سخنگوی دولت، گفته است دولت چین مخالف انتشار متن کامل این سند است. افزوده بر اعتراضهایی که از جانب فیلمسازان و فعالان مدنی و سیاسی به امضای این سند مطرح شده، برخی از شهروندان در چند شهر از جمله اصفهان، تهران و کرج تجمعات اعتراضی برگزار کردند و با شعارهایی چون "مرگ بر وطن فروش" و "ایران فروشی نیست"، مخالفت خود با امضای این سند را مطرح کرده اند.
انیمیشن "گربه"، قصه کودکان کار و زنان ایرانی موفقیتهای جهانی انیمیشن "گربه"، ساخته مری آپیک، هنرمند ایرانی ساکن لس آنجلس، در جشنواره های سینمایی ادامه دارد. این اثر پس از درخشش در فستیوالهای "کان"، "نیویورک" و "تورنتو"، به تازگی در جشنواره بین المللی فیلم مسکو جایزه بهترین انیمیشن سال را دریافت کرد. انیمیشن "گربه" ماجرای دختر کوچک گلفروشی است که باوجود ترس و وحشت از سیاهی، با شجاعت در مقابل ظلمت ایستادگی می کند. به گفته مری آپیک، گربه در اصل قصه کودکان کار و زنان ایرانی است که در این کشور با سختیها و مشکلات بسیاری مواجه هستند. محور اصلی این انیمیشن نیز مانند اکثر آثار سینمایی، نمایشی و رسانه ای مری آپیک، ایران است و او این بار به شیوه متفاوتی نظرات و دیدگاه های خود را درباره وضعیت کنونی کشور بیان می کند. "گربه" نخستین تجربه مری آپیک در سبک انیمیشن است و او افزون بر نگارش فیلمنامه، کارگردانی و تهیه کنندگی آن را نیز بر عهده داشته است. مری آپیک از چهره های آشنا در جشنواره بین المللی فیلم مسکو محسوب می شود. او در سال ۱۹۷۷ برای هنرنمایی در فیلم "بن بست"، ساخته پرویز صیاد، جایزه بهترین بازیگر زن این جشنواره را دریافت کرده بود.
شب درخشان فیلم "سرزمین آواره ها" در مراسم بفتا هفتاد و چهارمین مراسم اهدای جوایز سینمایی آکادمی فیلم و تلویزیون بریتانیا موسوم به "بفتا"، به دلیل همه گیری ویروس کرونا روزهای شنبه و یکشنبه (21 و 22 فروردین) به صورت مجازی برگزار شد. جایزه بهترین فیلم سال به "سرزمین آواره ها" ساخته "کلوئی ژائو" رسید. این سینماگر چینی جایزه بهترین کارگردانی را نیز دریافت کرد. "فرانسیس مک دورمند" برای هنرنمایی در این فیلم بهترین بازیگر زن سال شناخته شد و جایزه بهترین فیلمبرداری هم به "سرزمین آواره ها" رسید. سرزمین آواره ها (Nomadland) براساس رمانی به همین نام به قلم "جسیکا برودر" ساخته شده است. داستان فیلم درباره زنی به نام "فرن" (فرانسیس مک دورمند) است؛ زنی که پس از مشکلات اقتصادی ناشی از تعطیلی کارخانه و از دست دادن همسرش، سوار بر ون خود شده و به عنوان یک خانه به دوش راهی جاده ها می‌شود. او در این مسیر به نقاط مختلف در ایالات متحده سفر می کند و با انسانهای مختلفی آشنا می شود که تجربیات متفاوتی را روایت می کنند. جایزه بهترین فیلم بریتانیایی به "زن جوان خوش آتیه" رسید. این فیلم همچنین جایزه بهترین فیلمنامه اصلی را دریافت کرد. پس از انتقادات زیادی که در سالهای اخیر از نبود تنوع قومی و نژادی در میان نامزدهای بفتا مطرح شد، بیش از نیمی از نامزدهای امسال از رنگین پوستان بودند. "آنتونی هاپکینز"، سینماگر پیشکسوت بریتانیایی، از چهره های شاخصی بود که "بفتا" گرفت. او برای بازی در فیلم "پدر" جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد. جایزه بهترین بازیگر مکمل زن به "یون یو جونگ" برای هنرنمایی از در فیلم "مینار" اهدا شد و "دنیل کالوا" برای "یهودا و مسیح سیاه" صاحب جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد را دریافت کرد. جایزه بهترین انیمیشن به "سول" رسید، و "راند دیگر" از دانمارک، بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان سال شد. در مراسم امسال از "انگ لی"، کارگردان تایوانی تبار، نیز تقدیر شد و او به پاس دستاوردهای ارزنده خود در سینما، عالی ترین جایزه آکادمی موسوم به "فلوشیپ" را دریافت کرد. رامین بحرانی، سینماگر ایرانی آمریکایی، با فیلم "ببر سفید" نیز در چند بخش، از جمله بهترین فیلمنامه اقتباسی نامزد بفتا بود که جایزه ای دریافت نکرد. او برای همین فیلم، نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی است.
پیوستن دهها هنرمند دیگر به بیانیه اعتراضی فیلمسازان باوجود فشار و تهدید هنرمندان امضاکننده بیانیه محکومیت قرارداد ۲۵ ساله با چین برای بازپس گیری آن و یا جلوگیری از امضای دیگر هنرمندان، تاکنون چهل و سه نفر دیگر از هنرمندان مردمی به جمع امضا کنندگان پیوسته اند. بنا به گزارش محمد رسول اف، خبرنگار یک وب سایت وابسته به سپاه پاسداران با بیشتر امضاکنندگان تماس گرفته و حتی آنان را به بازداشت نیز تهدید کرده است. همزمان در روزهای گذشته رسانه های وابسته به سپاه پاسداران و خامنه ای از جمله کیهان، تسنیم و مشرق نیوز با انتشار مطالب مختلف به شدت به فیلمسازان امضاکننده بیانیه حمله ور شده اند. در میان سینماگران و چهره های فرهنگی و هنری اضافه شده به جمع فیلمسازان منتقد سند، نامهای شناخته شده ای چون مهناز افشار، میترا حجار، محسن امیریوسفی، سامان سالور، عنایت سمیعی، مصطفی خرفه پوش و فرشته صدرعرفایی به چشم می خورد.
ادبیات
"کمدی الهی" دانته در چنگال سانسور تهران و آمستردام در حالی که ایتالیا خود را برای برگزاری باشکوه برنامه های هفتصدمین سالمرگ "دانته آلیگیری" آماده می کند، ترجمه هلندی "کمدی الهی"، اثر مشهور این نویسنده، در اروپا سانسور شد. ناشر هلندی این کتاب براساس یک تصمیم پیشگیرانه با هدف آنچه "پرهیز از جریحه دار کردن بی مورد [مسلمانان]" اعلام شده، نام محمد، پیامبر مسلمانان، را از نسخه هلندی "جهنم"، جلد اول کتاب سه جلدی "کمدی الهی" حذف کرده است. دانته که از او به عنوان "پدر زبان ایتالیایی" نام می برند، در بخش نخست "کمدی الهی" وقتی به عنوان راوی وارد دوزخ می شود و از طبقات دوزخ بازدید می کند، می بیند که برخی، از جمله محمد، که از چهره های تاریخی هستند، به دلیل گناهانی که مرتکب شده اند، در حال مجازات شدن هستند. پیشتر سابقه داشته که این کتاب در کشورهای دارای اکثریت مسلمان سانسور شود. حدود دو دهه پیش، سانسور این کتاب در ترجمه فارسی اش به قلم "فریده مهدوی دامغانی" اعتراض رسانه های ایتالیایی را برانگیخته بود. جالب اینجاست که این مترجم برای ترجمه شاهکار ادبی مزبور در ایتالیا جایزه گرفته بود. وقتی روزنامه ایتالیایی "کوریرا دلاسرا" به سراغ فریده مهدوی دامغانی رفت و از او دلیل این اقدامش را پرسید، او گفت: "از آنجایی که معتقدم انتشار دانته سانسور شده بهتر از پخش نشدن آن در کتابفروشیهاست، تصمیم به ترجمه این کتاب گرفتم و از این عمل نیز به هیچوجه پشیمان نیستم." این مترجم دانته را متهم کرد که "معلومات کمی" درباره دین اسلام داشته و به همین دلیل دچار "اشتباه" شده است. پس از فریده مهدوی دامغانی، مترجمان ایرانی دیگری از جمله "میرجلال الدین کزازی" نیز سراغ این اثر مشهور رفتند. "کاوه میرعباسی"، یکی از این مترجمان، در مراسمی بدون اشاره مستقیم به پیامبر مسلمانان گفت دانته در این اثر "با افراد خوب و تأثیرگذار مشکل شخصی داشته و به این دلیل آنها را به قعر جهنم فرستاده است". پیش از انقلاب شجاع الدین شفا ترجمه ای بدون سانسور از کمدی الهی دانته را منتشر کرده بود، اما این ترجمه در دوره حکمرانی جمهوری اسلامی ممنوع شد.
اپرا/ موزیکال/ موسیقی
اپرای فاوست، راز جوانی و پیمان با شیطان اپرای فاوست محصول تازه اپراخانه "باستیل" در پاریس اثری است پرزرق و برق که حرص و ولع جامعه کنونی برای جوانی دائمی را نشان می دهد. این اپرا که "بنجامین برنهایم" و "ارمونلا یاهو" در آن در نقشهای "فاوست" و "مارگریت" ظاهر می شوند، داستان بازجستن جوانی جاودانه، پیمان بستن با شیطان و سیر شگفت انگیز داستان فاوست "گوته" به روایت "شارل گونو"، آهنگساز فرانسوی، است. "توبیاس کراتز"، کارگردان هنری این اثر، تفاوت فاوست داستان گوته و فاوست در این اپرا را چنین بیان می کند: "موضوع جوان شدن دوباره و برگرداندن زمان، موضوعی همگانی است که احتمالا از دوران باستان در کار بوده . فاوست گوته به دنبال دانش است، می خواهد بداند جوهر جهان چیست و این روح جستجوگری را دارد. اما فاوست فرانسوی زمینی تر است و فقط جوانی می خواهد." این اپرا افسانه فیلسوفی به نام فاوست را بر صحنه روایت می کند که روح خود را به مفیستوی شیطان می فروشد تا جوانی از سر بگیرد و به مارگریت زیبا بپیوندد. بنجامین برنهایم، خواننده تنور و بازیگر نقش فاوست، درباره این کاراکتر می گوید: "فاوست یک جوان قلابی است، چون تجربه زندگی قبلی را هم دارد و قطعا آن را به یاد می آورد. در پیرمردی که در ابتدای نمایش می بینیم، به یقین نیاز به دوست داشته شدن موج می زند، نیاز به پذیرفته شدن و نثار خود." در پایان اپرا، فاوست لبریز از پشیمانی، مارگریت زیبا را درحالی پیدا می کند که زندگی اش به جهنم بدل شده است.
ستاره برادوی و مرکز واکسیناسیون نیویورک "لین- مانوئل میراندا"، خالق نمایش موزیکال "همیلتون"، در کنار "بیل دبلازیو"، شهردار نیویورک، یک مرکز بزرگ واکسیناسیون را در "تایمز اسکوئر" نیویورک افتتاح کرد. میراندا، نویسنده و ستاره موزیکال همیلتون، در این مراسم گفت که نخستین گام در ایجاد حس امنیت برای دور هم جمع شدن و روایت کردن قصه در دوران سیاه، تزریق واکسن است. از زمان شیوع ویروس کرونا در مارس سال گذشته، چراغ تئاترهای برادوی خاموش شده است. شهردار نیویورک گفت امیدوار است مراکز اختصاصی واکسیناسیون به بازگشایی صنعت سرگرمی تا ماه سپتامبر کمک کند. آقای دبلازیو گفت مرکز جدید در تایمز اسکوئر نیویورک به روی دست اندرکاران تئاتر، فیلم و تلویزیون باز خواهد بود. شهردار نیویورک صنعت سرگرمی را نبض اقتصادی شهر و بخش مهمی از هویت نیویورک خواند و گفت: "موسیقی، تئاتر، رقص ، فیلم و تلویزیون شیوه بیان ما از هر موضوعی است و در قلب و روح ما رخنه کرده است."
ستاره های موسیقی در تلاش برای کمک به واکسیناسیون کشورهای فقیر سازمان غیرانتفاعی "گلوبال سیتیزن" قصد دارد که با همکاری تعدادی از ستاره های بزرگ موسیقی جهان، کنسرت بزرگی را در آمریکا برگزار کند. این برنامه "وکس لایو: کنسرتی برای همبستگی جهان" نام دارد و همه عواید حاصل از آن صرف خریداری واکسن کرونا برای کادر درمانی کشورهای فقیر که در صف مقدم مبارزه با این ویروس مرگبار قرار دارند، خواهد شد. این کنسرت با هدف جمع آوری مبلغ ۲۲ میلیارد دلار برای واکسیناسیون جهانی برگزار می شود و سازمان گلوبال سیتیزن، علاوه بر کمکهای نقدی تماشاگران، از هدایای شرکتهای تجاری و ثروتمندان نیکوکار استفاده خواهد گرفت. مجری این برنامه "سلنا گومز"، خواننده جوان آمریکایی، است. او همچنین از طراحان اصلی این خیریه محسوب می شود. او در این رابطه گفته است: "این یک لحظه تاریخی برای تشویق مردم در سراسر جهان است تا هنگامی که واکسن کرونا برایشان فراهم شد، واکسن بزنند، از رهبران جهان بخواهند که واکسن را عادلانه تقسیم کنند و مردم را برای شبی سرشار از موسیقی، به گونه ای که در یک سال گذشته امکان پذیر نبوده، گردهم آوریم."
هنر باستان
تلاش برای بازسازی فرهنگ نابود شده قوم آزتک درست پانصد سال پس از نابودی تمدن "آزتک" به دست اشغالگران اسپانیایی، شالوده های دیگری از فرهنگ از دست رفته این قوم از سوی یک کارشناس مردم شناسی بریتانیایی کشف شده است. در سال ۱۵۲۱، ارتش اسپانیا در راستای نابودی باورها، دانش و فرهنگ این قوم و جایگزینی آن با آیین مسیحیت، سه کتابخانه معظم جهان را در "تنوچتیتلا"، پایتخت آزتکها و دو شهر دیگر، "تِتزکوُکوُ" و "تلاکوپان"، در مکزیک را نابود کرد. از هزاران کتاب آزتک در زمینه های فن سخنوری، طب، نجوم، قانون، شعر و تاریخ، شاید تنها یک یا دو اثر برجای مانده باشد. تخریب و نابودی دستاوردهای معنوی و ادبی آزتکها به دست اسپانیاییها چنان فراگیر و قاطع بود که بخش اعظم جهان آکادمیک مدرن متقاعد شده بود که چنین دستاوردهایی از ابتدا وجود نداشته است. فرضیه اصلی این تصور آن بود که تصاویر هیروگلیف آزتکها نمایانگر یک سیستم نگارش نبوده است و در نتیجه آزتکها نمی توانسته اند دارای یک سنت ادبی پیچیده بوده باشند. اکنون اما پژوهشهای "گوردون ویتیکر"، کارشناس علم مردم شناسی، نخستین بار کشف کرده است که سیستم نگارش هیروگلیف آزتکها یکی از پیشرفته ترین اختراعات نگارشی بشریت بوده است. پرفسور ویتیکر پس از حدود ۲۰ سال تحقیقات دقیق کشف کرده است که سیستم نگارش آزتکها، همانند هیروگلیف مصریهای باستان، تنها با استفاده از تعداد محدودی کلمه و مقطع کلمه (سیلابی)، می توانسته طیف قابل توجهی از صدای هر بخش کلمه را در زبان آنها (ناهواتِل) در خود جای دهد. این انعطاف پذیری، به هزاران کلمه ی اغلب مرکب (بیش از یک سیلابی یا مقطع کلمه) امکان می داده است که آوای اصوات به صورت مکتوب به خواننده منتقل شود. سیستم نگارش آزتکها نه تنها نمایانگر اشیا یا رفتارها، بلکه حامل سخنان در گفت وگوها نیز بوده است و به نویسندگان آزتک امکان می داده است که در عمل از دهها هزار کلمه در نگارش خود استفاده کنند. پرفسور ویتیکر در تحقیقاتش که به زودی در کتابی تحت عنوان "رمزگشایی هیروگلیف آزتک" منتشر خواهد شد، می گوید: "به طور عمده به دلیل نابودی گسترده، این دستاوردها از خاطره جهان پاک شده است. اما بی تردید اکراه نهادینه روشنفکران غربی در ارزیابی ادبیات آزتک به عنوان ادبیاتی برابر با دستاوردهای جهان باستان، نیز در دستکم گرفتن پیچیدگی و پیشرفته بودن آن نقش داشته است."
(منابع: جنگ خبر، رادیو فردا، ایرنا، صدای آمریکا، یورونیوز، ایندپندنت فارسی)
منبع: نبرد خلق شماره ۴۳۷، چهارشنبه اول اردیبهشت ۱۴۰۰ – ۲۱ آوریل ۲۰۲۱
|